خواننده های سنتی ایران [20 خواننده برتر زن و مرد]

بهترین خواننده های سنتی ایران را می‌شناسید؟ در این مقاله از نجوافکت، به معرفی خواننده های کلاسیک ایرانی برتر خواهیم پرداخت. 20 خواننده سنتی مرد و زن که با صدای خود، موسیقی سنتی ایران را به اوج رسانده‌اند و نام خود را در تاریخ جاودانه کرده‌اند.

لیست برترین خواننده های سنتی ایران

لیست امروز ما بر اساس نظرسنجی‌های مردمی و LAST.fm تنظیم شده و سعی کردیم به صورت مختصر و مفید به بیوگرافی کوتاه خوانندگان کلاسیک ایران بپردازیم. فهرست برترین خواننده های سنتی ایران را با نام‌های آشنایی شروع می‎‌کنیم که قطعاً در برهه‌ای از زندگی‌تان طرفدار پروپاقرص آنها بوده‌‌اید یا هنوز هستید.

1. ایرج بسطامی

• تاریخ تولد: 1 آذر 1336
• تاریخ وفات: 5 دی 1382
• سال‌های فعالیت: از سال 1368 تا 1382

ایرج بسطامی در سال 1336 در بم به دنیا آمد. از همان کودکی به موسیقی علاقه داشت و با گوش دادن به صدای عمویش، یداله بسطامی، به نوازندگی و آوازخوانی روی آورد. در نوجوانی به تهران رفت و نزد محمدرضا شجریان، استاد بزرگ موسیقی سنتی ایران، به فراگیری آواز پرداخت.

بسطامی در سال 1367 با آهنگ «وطن من» به عنوان یکی از برترین خواننده های سنتی ایران شهرت رسید. این آهنگ با شعر ملک‌الشعرا بهار و آهنگسازی پرویز مشکاتیان، به عنوان سرود ملی ایران انتخاب شد. بسطامی در سال‌های بعد آثار ماندگار دیگری را نیز منتشر کرد، از جمله عقرب زلف کجت با قمر قرینه، بوی نوروز و بیا تا گل برافشانیم. صدای بسطامی، صدایی گرم و صمیمی بود که به دل می‌نشست. او در آواز خود، عشق و اندوه را به زیبایی بیان می‌کرد. صدای او، صدای مردمی بود که در غم و شادی با هم زندگی می‌کردند. متاسفانه استاد بسطامی در سال 1382 در حادثه زمین‌لرزه بم درگذشت.

2. قمرالملوک وزیری

• تاریخ تولد: سال 1284
• تاریخ وفات: 14 مرداد 1338
• سال‌های فعالیت: از سال 1302 تا 1338

در لیست اسامی خواننده های سنتی زن ایرانی باید به قمرالملوک وزیری اشاره کنیم. بهترین خواننده سنتی زن ایران قطعا قمرالملوک وزیری است که در دوره خود شهرت زیادی داشت. به این خواننده پرآوازه عنوان «هزاردستان آواز ایران» را داده بودند. او در تاکستان از استاد قزوین به دنیا آمد تحت سرپرستی مادربزرگش که روضه‌خوان زنان حرم ناصرالدین شاه بود، بزرگ شد. در جوانی به واسطه آشنایی با مرتضی نی‌داوود، درباره ردیف موسیقی ملی آموخت و در مدتی کوتاه با کمپانی‌های معروف به ضبط موسیقی پرداخت.

نخستین کنسرت قمرالملوک وزیری در سال 1303 در گراند هتل در تهران برگزار شد. او درآمدش از کنسرت‌هایش را برای امور خیریه پرداخت می‌کرد. در سال 1319 و با تاسیس رادیو ایران، عموم مردم نیز با صدای قمر آشنا شدند. در سی و هفتمین نشست سالانه سازمان ملل، نام قمرالملوک وزیری و مهدی رجبیان در پرونده سالانه این سازمان ثبت شد. این هنرمند در مرداد 1338 بر اثر سکته مغزی درگذشت و مزار او در گورستان ظهیرالدوله قرار دارد.

3. غلامحسین بنان

• تاریخ تولد: 10 اردیبهشت 1290
• تاریخ وفات: 8 اسفند 1364
• سال‌های فعالیت: از سال 1306 تا 1347

یکی از افسانه‌های تکرار نشدنی و از بهترین خواننده های سنتی ایران، استاد بنان است که سبک آواز دستگاهی او تا ابدالدهر بی‌نظیر خواهد ماند. غلامحسین بنان، در 10 اردیبهشت 1290 و در خانواده‌ای هنرمند و هنردوست در قلهک تهران متولد شد. او از سال 1306 فعالیت خود را آغاز کرد و تا 1347، طرفداران در ایران و جهان از صدای او بهره‌مند بودند. آموزش آواز بنان، در محضر مرتضی نی داوود جرقه خورد و با بزرگان دیگری مانند ضیاءالدین ذاکری و سیف، ادامه یافت. یکی از اولین اعضای گروه معروف «گلها» با سرپرستی داوود پیرنیا، بنان بود. او در طول فعالیت هنری‌اش بیش از 350 آهنگ اجرا کرد.

یکی از ویژگی‌های آواز دلنشین بنان، زیروبم‌های حساب شده و تحریرهای استادانه صدای او هستند. بسیاری از منتقدان، او را مستر بی‌بروبرگرد سبک وزیری – خالقی می‌دانند. به علاوه بنان بزرگ در مرکب‌خوانی و تلفیق شعر هنرمند بود. از برترین آثار استاد می‌توان به قطعات ماندگاری از جمله آهنگ آذربایجان در دستگاه شور، آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا، الهه ناز در مایه دشتی، بهار دل‌نشین، بوی جوی مولیان، تصنیف توشه عمر، یار رمیده، نوای نی و سرود ای ایران اشاره کرد. غلامحسین بنان در غروب 8 اسفند ماه 1364 خورشیدی، در بیمارستان ایرانمهر تهران چشم از جهان فرو بست.

4. ایرج (حسین خواجه امیری)

• تاریخ تولد: 11 دی 1311
• سال‌های فعالیت: از سال 1327 تا کنون

هر برگ از تاریخ موسیقی ایران را که ورق بزنیم، با نام ماندگار یکی از بهترین خوانندگان سنتی ایرانی برتر روبرو خواهیم شد. حسین خواجه امیری، نوستالژیک‌ترین خواننده سنتی مرد ایرانی است که با نام هنری ایرج شناخته می‌شود. به ایرج لقب «پهلوان آواز» را هم داده‌اند. محمدرضا شجریان درباره او گفت:

صدای ایرج در تاریخ آوازخوانی ما یک متر و معیار است. هر کس بخواهد در بالاترین حد حنجره صدایی را مثال بزند، می‌گویند صدا شبیه صدای ایرج است.

حسین خواجه امیری در 11 دی ماه 1311 در روستای خالدآباد نطنز از توابع استان اصفهان و در دامان خانواده‌ای خوش ذوق به‌دنیا آمد. پدرش نعمت‌اللّه استاد ردیف بود و با صدای رسایی که داشت، خود یکی از بهترین خواننده های سنتی ایرانی در زمانش حساب می‌شد و در مجالس تعزیه شرکت می‌کرد. ایرج جوان در همان زمان، تحت نظر پدر تعلیم می‌دید و در مراسم‌ها شرکت می‌کرد. او پدر احسان خواجه‌امیری، خواننده و آهنگساز و الیکا خواجه‌امیری (نوازنده) است.

از 1327 تا 1336 با ارکسترهای مختلفی از جمله ارکستر ابراهیم منصوری و عبدالله جهان‌پناه، برنامه اجرا می‌کرد. در سال 1336 داوود پیرنیا با دعوت از ایرج، راه او برای ورود به این گروه افتخارآمیز و آیکانیک را باز کرد. ایرج علاوه بر اجرای برنامه‌های مختلف رادیویی، اجرای ترانه‌های متعدد برای فیلم‌های فارسی را هم در کارنامه خود دارد. از جمله مشهورترین آثار ایرج می‌توانیم تصنیف‌هایی مانند گل من، سنگ صبور، بزم عاشقان (همراه با انوشیروان روحانی) و قصه زندگی را نام ببریم.

5. محمدرضا شجریان، محبوب ترین خواننده سنتی تاریخ ایران

• تاریخ تولد: 1 مهر 1319
• تاریخ وفات: 17 مهر 1399
• سال‌های فعالیت: از سال 1346 تا 1394

صدای ربنا، استاد آواز معروف به «خسروی آواز ایران» – ناگفته مشخص است که درباره برترین خواننده سنتی مرد ایرانی، یعنی زنده یاد محمدرضا شجریان می‌گوییم. استاد شجریان متولد 1 مهر 1319 در مشهد، آواز را به همراه قرائت قرآن از کودکی و تحت نظر پدرش آغاز کرد. او علاوه بر موسیقی سنتی ایرانی، در خوشنویسی نستعلیق نیز مهارت فراوانی داشت و حتی چندین ساز ابداعی خود را نیز به جامعه هنری معرفی کرد که امروزه در موزه شجریان نگهداری می‌شوند. محمدرضا شجریان از بنیاد آقاخان، جایزه خداوندگار موسیقی را دریافت کرده و نامزد جایزه گرمی نیز بوده است. پسر او همایون شجریان نیز امروزه یکی از بهترین خواننده های سنتی جدید شناخته می‌شود.

پای آواز که در میان باشد، شجریان بدون شک یک استاد واقعی آواز به حساب می‌آید و در لیست بهترین خواننده های ایرانی قرار می‌گیرد. تمام ظرافت‌های موسیقی ایران با تاریخ غنی، اشک‌ها و خنده‌های هموطنان، در موسیقی شجریان به زیباترین شکل ممکن بیان می‌شدند. شجریان علاوه بر اینکه یکی از خواننده های کلاسیک ایرانی برتر بود، در نوازندگی سازهای سنتی شرقی از جمله سنتور و سه تار جزء نوازندگان مسترکلاس برشمرده می‌شد. آثاری مانند بارون، اشک مهتاب، زبانه آتش و آهن و مرغ سحر، از جمله برترین آثار ماندگار استاد هستند. استاد شجریان در 17 مهر سال 1399 بعد از مدتی درگیری با بیماری، چشم از جهان فرو بست.

6. دلکش

• تولد: 3 اسفند 1303
• وفات: 11 شهریور 1383
• سال‌های فعالیت: از سال 1323 تا 1357

عصمت باقرپور بابلی با نام هنری دلکش، خواننده و گه‌گاه بازیگر ایرانی با صدایی بی‌نظیر و منحصر به فرد بود که نامش را در میان خواننده های سنتی ایران ماندگار کرد. او در جوانی محض تحصیل به تهران نقل مکان کرد (و تا زمان مرگش در سال 1383 در تهران ماند)، اما خیلی زود توسط استادان موسیقی آن زمان، روح‌الله خالقی و عبدالعلی وزیری کشف و به صحنه موزیک ایران معرفی شد. خالقی لقب دلکش را به او داد که اشارکی به دستگاه موسیقی Delkash در سبک سنتی فارسی دارد.

دلکش در سال 1322 شروع به خوانندگی رسمی کرد و در سال 1324، تنها پنج سال پس از تأسیس برنامه، در رادیو ایران مشغول به کار شد. در آنجا، او به مدت هفت سال، تا سال 1331، با آهنگساز مهدی خالدی همکاری کرد. بهترین آهنگ‌های او از سال 1333 تا 1348 توسط رحیم معینی کرمانشاهی، ترانه‌سرای ایرانی، و علی تجوید، آهنگساز ایرانی، نوشته شده بود. از جمله معروف‌ترین آهنگ‌های این بانو می‌توانیم به قطعه‌های محلی «کیجا»، «رعناجان» و تصنیف‎‌های آمد نوبهار و آتش کاروان اشاره کنیم.

7. گلپا (اکبر گلپایگانی)

• تاریخ تولد: 10 بهمن 1312
• تاریخ وفات: 13 آبان 1402
• سال‌های فعالیت: از سال 1335 تا 1402

یکی از پرطرفدارترین و بهترین خواننده های سنتی ایران، اکبر گلپایگانی مشهور به گلپا بود که از پیشگامان موسیقی کلاسیک و دستگاهی ایران به حساب می‌آید. گلپا در تاریخ 10 بهمن 1312 در تکیه زرگرهای عودلاجان تهران متولد شد. پدر او، محمدحسین گلپایگانی معروف به مرشد حسین یا حاج حسین بلبل بود و در مراسم‌های روضه و مرثیه در تکیه‌های تهران آوازه بلندی داشت. در سال 1377، داوود پیرنیا از گلپا برای شرکت در برنامه گل‌ها دعوت کرد تا به رادیو تهران بپیوندد. این فعالیت، شروعی برای دوستی گلپا و ایرج نیز به حساب می‌آمد. اجرا در برنامه‌های این گروه، کمک شایانی به شهرت گلپا نمود و او 17 سال به این همکاری ادامه داد.

جالب است بدانید که گلپا، از خواننده مشهور کلاسیک امریکایی فرانک سیناترا (Frank Sinatra) نیز دعوت کرده بود. او در خارج از ایران چندین کنسرت برگزار کرد و در سال 1355، با احمد ظاهر، استاد موسیقی افغانستان یک اجرای مشترک داشت. از جمله برترین آثار گلپا می‌توانیم به قطعاتی از جمله مست عشق، عقیق، دل ای دل و بزم عاشقان (مشترک با ایرج) اشاره کنیم. این خواننده محبوب سبک سنتی دستگاهی ایران، در غروب 13 آبان 1402 در بیمارستان نیکان بر اثر ایست قلبی درگذشت.

8. پری زنگنه

• تاریخ تولد: 11 آذر 1318
• سال‌های فعالیت: از دهه 40 تا کنون

پری زنگنه، بانوی روشندلی است که از دهه 50 در ژانر فولکلور، اپرا و موسیقی محلی درخشیده و در لیست محبوبترین خواننده های سنتی ایران جا دارد. پری با نام اصلی پریرخ شاه یلانی متولد گیلان، نزد استاد زرین پنجه آواز ایرانی را آموخت و بعد از نزدیک به یک دهه تحصیل در آکادمی‌های مختلف، از هنرستان عالی موسیقی تهران فارغ التحصیل شد. طی حادثه‎‌ای تلخ در دهه 50، پری طی یک سانحه رانندگی نابینا شد اما این اتفاق، جلوی اشتیاقش را نگرفت.

خانم زنگنه علاوه بر فعالیت به عنوان یکی از خوانندگان سنتی زن ایرانی، در عرصه تألیف کتاب کودک، امور خیریه و روابط فرهنگی نیز دستی دارد و در سال 88 به سمت سفیر حسن نیت از سوی سازمان بین الملل نایل آمد.

9. شهرام ناظری

• تاریخ تولد: 29 بهمن 1328
• سال‌های فعالیت: از سال 1354 تا کنون

از استادی شهرام ناظری، یکی از بهترین خواننده های سنتی ایران، همین بس که لقب «شوالیه آواز ایران» را با خود دارد، از سوی نیویورک تایمز «بلبل ایرانی» لقب گرفته و مطبوعات کریستین ساینس مانیتور او را «لوچیانو پاواروتی ایران» خوانده‌اند. استاد ناظری متولد 29 بهمن سال 1328، یکی از بهترین خوانندگان موسیقی سنتی ایرانی است. او قطعات جسورانه و ارزشمندی در ستایش آزادی و آزادیخواهی، فریاد هموطنان و عدالت منتشر کرده و با مرحوم شجریان نیز همکاری فراوانی داشته است.

از معروف‌ترین تصنیف‌های شهرام ناظری می‌توان به تصنیف‌های اندک اندک با شعر مولانا در آلبوم گل صدبرگ، تصنیف آتشی در نیستان با شعر مجذوب تبریزی در آلبومی به همین نام، کاروان شهید با آهنگ محمدرضا لطفی و شیدا شدم با شعر خودش اشاره کرد. همچنین، آثاری که ناظری به زبان مادری‌اش یعنی زبان کُردی اجرا کرده نیز از شهرت و محبوبیت بالایی برخوردارند. از جمله معروف‌ترین آثار کردی کرمانشاهی استاد ناظری، بازخوانی تصنیف واران وارانه است.

10. همایون شجریان

• تاریخ تولد: 31 اردیبهشت 1354
• سال‌های فعالیت: از سال 1360 تا کنون

پسر به زیبایی پا جای پای پدر گذاشته و لیست خواننده های کلاسیک ایرانی را دوباره مزین به نام شجریان‌ها کرده است. همایون شجریان، امروزه یکی از بهترین خواننده های سنتی ایران و افتخاری ملی به حساب می‌آید. همایون شجریان، متولد 31 اردیبهشت 1354 در تهران، از کودکی با نوای آواز پدر خو گرفت. او اصول موسیقی و شناخت ریتم را نزد ناصر فرهنگ‌فر فرا گرفت. به علاوه، مدتی هم در محضر بزرگانی از جمله اردشیر کامکار و جمشید محبی در آموزش ساز و آواز حاضر بود.

امروزه همایون یکی از محبوب ترین خواننده‌های سنتی ایران برشمرده می‌شود که در خوانندگی و آهنگسازی در ژانر موسیقی ایرانی و سبک تلفیقی از جمله بهترین استعدادهای ایران است. او مدیریت شرکت فرهنگی هنری دل‌آواز را نیز بر عهده دارد. اولین آلبوم همایون شجریان با صدای آواز او، «نسیم وصل» نام دارد که توسط محمدجواد ضرابیان تنظیم و در سال 1382 منتشر شد. ترانه «وطن» بر اساس شعری با همین نام از سیاوش کسرایی، از جمله کارهایی بود که همایون شجریان آن را در سال 1388 منتشر کرد.

11. علیرضا قربانی

• تاریخ تولد: 15 بهمن 1351
• سال‌های فعالیت: از سال 1363 تا کنون

علیرضا قربانی، یکی از هنرمندان خوش آتیه و از بهترین خواننده های سنتی ایران، یکی از خواننده‌های موسیقی سنتی ایرانی به حساب می‌آید. فعالیت او از دهه 60 کلید خورده و تا به امروز، طرفداران ایرانی (و غیر ایرانی) از آثار او لذت فراوانی می‌برند. قربانی در 15 بهمن سال 1351 در تهران متولد شد. شروع فعالیت این خواننده سنتی مرد ایرانی، با فراگیری قرائت قرآن آغاز شد. مهارت و ظرافت صدای قربانی به حدی بود که در مسابقات دانشجویی کشوری به مقام دوم رسید.

شروع آموزش جدی قربانی در زمینه فراگیری آواز و تلفیق شعر، تئوری موسیقی و زیبایی شناسی در نوای ایرانی از سال 1363 شروع شد. از جمله اساتیدی که علیرضا قربانی در محضر آنها به آموزش موسیقی پرداخته است می‎‌توانیم به اساتیدی از جمله خسرو سلطانی، بهروز عابدینی، مهدی فلاح، حسین عمومی و احمد ابراهیمی اشاره کنیم.

فعالیت حرفه‌ای قربانی به عنوان یک خواننده برتر سنتی، در سال 1378 به اوج خود رسید. در سال 1398، قربانی به عنوان خواننده ارکستر ملی ایران به رهبری احمد خسروی معرفی شد و همراه این گروه برنامه‎‌های متعددی داشته است. از جمله همکاری مشترک قربانی با گروه‌های دیگر، قطعات «بر سماع تنبور» و «قطره‎‌های باران» با گروه شمس، ترانه‌های «حریق خزان و دخت پری وار» همراه مهیار علیزاده هستند. اثر دیگر او به‌ نام هم‌آواز پرستوهای آه با آهنگ‌سازی سیاوش ولی‌پور و بر اساس اشعاری از مهدی اخوان ثالث، یکی دیگر از آثار ماندگار علیرضا قربانی با آهنگ‌سازان موسیقی ایرانی است.

12. سالار عقیلی

• تاریخ تولد: 11 اذر 1356
• سال‌های فعالیت: از سال 1375 تا کنون

خالق ترانه شاهکار تیتراژ معمای شاه و قطعه «وطنم»، سالار عقیلی، یکی از اساتید بی‌مانند در میان اسامی خواننده های سنتی مرد ایرانی است. او در 11 آذر 1356 در خانواده‌ای با پدری مازندرانی و مادری آذربایجانی با نام کامل میرسالار مسلمی عقیلی متولد شد. شروع آشنایی عقیلی با موسیقی و آواز، با یادگیری سازهای مختلف کلید خورد. او تحصیلاتش را در هنرستان موسیقی سوره ادامه داد، 5 سال تحت نظر اساتید نامی از جمله صدیق تعریف، به یادگیری اصول آواز پرداخت. عقیلی دارای مدرک کارشناسی رشته بازیگری تئاتر است.

در سن 18 سالگی، برای اولین بار در جشنواره فجر سال 75 روی صحنه رفت. از جمله آثار ماندگار و مشهور سالار عقیلی می‌توانیم به تبریز در مه (موسیقی تیتراژ در چشم باد)، از تنهایی گریه مکن، موسیقی تیتراژ معمای شاه، قافله سالار عشق، سرو زیر آب، نگاه آسمانی، دلبسته شدم و آلبوم جهان گذران اشاره داشته باشیم.

13. گروه کامکارها

• سال‌های فعالیت: از سال 1344 تا کنون

هیچ لیستی از بهترین خواننده های سنتی ایران، بدون نام گروه مشهور کامکارها تکمیل نخواهد بود. گروه خانوادگی کامکارها، یکی از بهترین پدیده‌های موسیقی سنتی کردی ایران به حساب می‌آید که از دهه 40 خورشیدی تا به امروز فعالیت دارد. گروه کامکارها توسط حسن کامکار (نوازنده ویولن) به همراه هوشنگ (آکاردئون)، قشنگ (خواننده و ویلن)، پشنگ (سنتور)، ارژنگ (تنبک) و بیژن (خواننده) تاسیس شد. برخی از اعضا در دانشکده هنرهای زیبا در تهران، به فراگیری موسیقی آکادمیک مشغول شدند.

تحت نظارت اساتیدی از جمله پرویز مشکاتیان و محمدرضا لطفی، کامکارها در گروه‎‌های شیدا و عارف نیز فعالیت داشتند. گروه کامکارها تجربه اجرا همراه اساتید آواز از جمله مرحوم شجریان و شهرام ناظری را در کارنامه درخشان خود دارد.

اولین کنسرت‌های رسمی این خانواده با نام «گروه کامکارها» در مجموعه آزادی و تالار وحدت اجرا شد. قطعات ست کنسرت شامل موسیقی سنتی ایرانی، تک‌نوازی سنتور اردوان و موسیقی کردی بود. این گروه در تاریخ 20 آذر سال 1382 کنسرتی به مناسبت اعطای جایزه صلح نوبل به شیرین عبادی در نروژ برگزار کرد.

14. شکیلا

• تولد: 13 اردیبهشت 1341
• سال‌های فعالیت: از سال 1368 تا کنون

شکیلا محسنی صداقت، که با تخلص شکیلا شناخته می‌شود، از جمله بهترین خواننده های سنتی ایران و بین الملل است که به زبان‌های مختلف از جمله فارسی، کردی، انگلیسی، ترکی، هندی و اسپانیایی اجرا کرده است. او در سال 2006 جایزه آکادمی موسیقی فارسی و در سال 2015 جایزه جهانی موسیقی را دریافت کرد.

شکیلا بیش از بیست آلبوم به زبان فارسی و همچنین بسیاری از آلبوم‌ها به زبان انگلیسی منتشر کرده و عمدتاً درباره معنویت، عشق، صلح و وجدان‌بیداری می‌خواند. متن آهنگ‌های او از مولانا و دیگر شاعران بزرگ الهام می‌گیرند. جالب است بدانید شکیلا عضو رسمی رای‌دهنده در جوایز گرمی محسوب می‌شود و لیبل خودش با عنوان Shakila Enterprise را اداره می‌کند.

15. علیرضا افتخاری، از بهترین خواننده های موسیقی سنتی ایران

• تاریخ تولد: 10 فروردین 1337
• سال‌های فعالیت: از سال 1357 تا کنون

در لیست اسم خواننده های قدیمی مرد باید به علیرضا افتخاری هم اشاره کنیم. این هنرمند در سال 1337 در اصفهان به دنیا آمد و خانواده فقیری داشت. او در کودکی نزد استاد طباطبایی نواختن ویولن را آموخت و از 12 سالگی به کلاس‌های ردیف‌های آوازی نزد تاج اصفهانی رفت. از دیگر اساتید او باید به جلیل شهناز و حسن کسائی نیز اشاره کنیم. اولین فعالیت حرفه‌ای او در سال 1357 رقم خورد که در آزمون باربد موفق شد رتبه اول را بگیرد.

علیرضا افتخاری اولین آلبومش را در سال 1362 با نام آتش دل منتشر کرد و بعد از سه سال اجراهایی به همراه حسین علیزاده و محمدعلی کیانی‌نژاد داشت. در اواخر دهه 60 این هنرمند از خواننده های کلاسیک ایرانی برتر موفق شد کنسرت‌هایی در ژاپن، آلمان، کانادا و بریتانیا برگزار کند. جالب است بدانید که علیرضا افتخاری اولین خواننده بعد از انقلاب است که اشعار حافظ را به صورت ترانه و تصنیف اجرا کرد.

16. پرواز همای

• تاریخ تولد: 20 بهمن 1358
• سال‌های فعالیت: از سال 1384 تا کنون

سعید جعفرزاده احمدسرگورابی که با نام پرواز همای شناخته می‌شود، در لیست بهترین خواننده های ایرانی در سبک سنتی قرار می‌گیرد. کنسرت‌های این هنرمند به همراه گروه مستان اجرا می‌شوند. او به زبان‌های مختلفی مانند گیلکی و تالشی نیز ترانه‌هایی خوانده است. این خواننده جوان در شهرستان شفت به دنیا آمده و دوران کودکی و نوجوانی‌اش را نیز در همان جا گذرانده است. دیپلمش را از هنرستان کمال‌الملک رشت گرفت و سپس در دانشگاه آزاد تهران، وارد رشته موسیقی شد. سازهای تخصصی او سه تار و پیانو بودند.

از استادان او می‌توانیم به فریدون پوررضا، کمال‌الدین عباسی، هنگامه اخوان و کریم صالح عظیمی اشاره کنیم. او در مرداد ماه سال 1397 اپرای حلاج را روی صحنه برد که طرفداران زیادی پیدا کرد. برخی از آلبوم‌های موسیقی پرواز همای عبارتند از سربازان (1389)، دیوانه چو دیوانه ببیند (1391)، در حسرت دیدار (1394)، خدا در روستای ماست (1396) و ملاقات با دوزخیان.

17. داریوش رفیعی، از قدیمی ترین خواننده های سنتی ایران

• تاریخ تولد: 4 دی 1306
• تاریخ وفات: 2 بهمن 1337
• سال‌های فعالیت: از سال 1327 تا 1337

در لیست بهترین خواننده سنتی ایرانی باید به داریوش رفیعی هم اشاره کنیم؛ از خواننده های ایرانی قدیمی که در جوانی از دنیا رفت. این هنرمند در بم به دنیا آمد و در جوانی تحصیلش را نیمه‌کاره رها کرد و به تهران رفت. او در تهران با مجید وفادار (آهنگساز ایرانی) آشنا شد و در نتیجه این آشنایی ترانه‌هایی چون زهره، شب انتظار و گلنار ضبط شدند.

در سال 1387 مجموعه آثار رفیعی با نام کاروان عمر به کوشش شهرام آقایی‌پور منتشر شد. او در اوج شهرت درگیر اعتیاد شده بود و به واسطه سرنگی آلوده، به کزاز مبتلا شد. در نهایت در بهمن 1337 و در سن 31 سالگی از دنیا رفت و در قبرستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد.

18. سینا سرلک

• تاریخ تولد: 6 آبان 1361
• سال‌های فعالیت: از سال 1372 تا کنون

از بهترین خواننده های کلاسیک ایرانی در سال‌های اخیر می‌توانیم به سینا سرلک اشاره کنیم که مدتی خواننده ارکستر ملی ایران به رهبری فرهاد فخرالدینی بود. همچنین او در ارکستر پایور و ارکستر ملل نیز فعالیت داشته است. سرلک از کودکی موسیقی را نزد پدرش که یکی از استادان موسیقی استان لرستان بود می‌آموخت و با ملودی‌های محلی بختیاری آشنا شد. او در هفت سالگی به تلویزیون راه یافت و ترانه‌ای محلی را در سریال شاخه طوبی اجرا کرد. در همان زمان یادگیری ساز تنبک را نزد حسن رضایی و بعدتر جمشید محبی و ناصر فرهنگ‌فر شروع کرد. سینا سرلک در چندین دوره جشنواره موسیقی فجر مقام اول آواز و تنبک را به دست آورده است.

سرلک از شاگردان استاد شجریان بود و به مدت هشت سال نزد این هنرمند به یادگیری ردیف‌های آوازی و تکنیک‌های صداسازی پرداخت. برخی از آلبوم‌های این خواننده سنتی جدید عبارتند از راه و ماه (1388)، فرزند ایران (1389)، موج سودا (1391)، اشکی در گذرگاه تاریخ (1393)، دلبر طناز (1394)، در بند تو آزادم (1395) و مجنون زمانه (1397).

19. دریا دادور

• تاریخ تولد: سال 1350
• سال‌های فعالیت: از سال 1378 تا کنون

دریای صحنه موسیقی، یکی از خوش صداترین دختران ایران زمین است که همچنان فعالیت دارد و از جمله افتخارآفرینان لیست خواننده های سنتی ایران شناخته می‌شود. دریا در سال 1350 در مشهد به دنیا آمد، اما در خانواده‌ای گیلکی در تهران بزرگ شد. در سال 1370، در بیست سالگی، ایران را به مقصد فرانسه ترک کرد و در آنجا نزد یک مربی موسیقی پرتغالی آموزش موسیقی را شروع کرد. او از کنسرواتوار ملی تولوز، فرانسه فارغ‌التحصیل شد.

در ژوئن 1379 دیپلم مطالعات موسیقی در رشته آواز را دریافت کرد و پس از آن، دوره حرفه‌ای چهار ساله در سبک باروک را در کنسرواتوار تولوز به پایان رساند. دریا المان‌های موسیقی سنتی ایرانی را با ریتم‌های جاز و کلاسیک غربی ترکیب کرده و استایل خاص خودش را پدید آورده است.

خانم دادور کنسرت‌هایی در کانادا، فرانسه، آلمان، ایران، سوئد، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا را در کارنامه‌اش دارد. در سال 2002، دریا به عنوان مهمان در تهران با ارکستر سمفونیک ارمنی در نقش طهمینه، در اثری ساخته و کارگردانی شده توسط لوریس چکناوریان بر اساس تراژدی رستم و سهراب، یکی از داستان‌های جذاب شاهنامه فردوسی، اجرا کرد. علاوه بر خواندن به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی و فارسی، دریا به زبان‌های مختلف بومی ایران مانند ارمنی، آذری، گیلکی، کردی و مازندرانی نیز اجرا می‌کند.

20. محمد معتمدی

• تاریخ تولد: 2 مهر 1357
• سال‌های فعالیت: از سال 1385 تا کنون

از خواننده های سنتی آواز ایرانی باید به محمد معتمدی هم اشاره کنیم که متولد قمصر کاشان است. این خواننده سنتی مرد جدید ایرانی از نوجوانی آموختن آواز و نواختن ساز نی را شروع کرد و از سال 1376 به طور حرفه‌ای وارد حوزه آواز شد. این هنرمند در سال 2013 توسط رادیو بین‌المللی فرانسه به عنوان خواننده منتخب در رشته موسیقی ملل انتخاب شد و جایزه فرانس‌موزیک همان سال را گرفت.

محمد معتمدی از خوانندگان موسیقی کلاسیک ایرانی اولین آلبومش را در سال 1385 با نام بودن و سرودن منتشر کرد و تا کنون آخرین آلبومش با نام تهران عاشق در سال 1399 عرضه شده است. او همچنین برای تیتراژ چندین سریال و فیلم ترانه خوانده است؛ از جمله سریال‌های از یاد رفته، کوبار، لحظه گرگ و میش، گشت ویژه، وضعیت زرد، گیلدخت و فیلم‌های سیانور و بدون قرار قبلی.

سخن آخر

همان‌گونه که در مقاله بهترین خوانندگان پاپ ایران مشاهده کردید، لیست بهترین خواننده های سنتی ایران نیز تمامی ندارد و گنجاندن آن در چند صفحه محدود، غیرممکن خواهد بود. موسیقی سنتی ایران، هنری بی‌نظیر است که بر پایه‌های محکم ردیف موسیقی ایرانی بنا شده.

ردیف موسیقی ایرانی، مجموعه‌ای از نغمات و آهنگ‌های سنتی را دربر می‌گیرد که طی قرن‌ها توسط استادان موسیقی ایرانی گردآوری و تدوین شده‌اند. برخی از اساتید آواز، بیش از دیگران ماندگار شده‌اند و با صدایی که تار و پود روح را می‌لرزاند و دل‌ها را تسخیر می‌کند، اسطوره می‎‌آفرینند و نام خود را در تاریخ جاودان می‌سازند. هنرمند سنتی مورد علاقه شما در لیست خواننده های کلاسیک ایرانی کیست؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید!

سوالات متداول

موسیقیافراد مشهورترین هاسرگرمیمحبوب ترین ها