کشتی کج: راست یا دروغ؟! با حقایق کشتی حرفه ای آشنا شوید
حتما شما هم در برهه ای از زندگی، از مخاطبان کشتی کج بودهاید. اما آیا میدانید کشتی حرفه ای (یا به انگلیسی ورزش Professional Wrestling) چیست و چرا در ایران به کشتی کج معروف شده؟ دروغ های کشتی کج تا چه حدی است؟ چه حقایقی در این زمینه وجود دارد؟ در ادامه به بررسی این موضوعات میپردازیم.

برخلاف تصور افرادی که مخاطب ورزش Professional Wrestling نبودهاند، کشتی حرفهای صرفا مشت و لگد زدن با صندلی تاشو نیست. کشتی حرفهای، داستان جذاب، حرکات جسورانه، لحظات حیرتانگیز و پر از خون و پیچیدگیهای فرهنگی زیادی دارد که حتی اسلاوی ژیژک (فیلسوف و تئوریسین) را هم گیج میکند.
در ادامه اجازه بدهید با کمک گرفتن از مصاحبههایی که با خبرنگاران این حوزه و کشتی کج کاران سابق منتشر شده، چند سوال رایج در این زمینه را با یکدیگر بررسی کنیم. با نجوافکت همراه شوید.
حقایق کشتی کج
در ادامه به بررسی دروغ های کشتی کج و خشونت رایج در آن در قالب سوال و جواب خواهیم پرداخت.
«کُشتی» همانی است که در المپیک هم داریم؟
نه، منظور کشتی فرنگی-رومی نیست که شاید در المپیک یا در فیلم Foxcatcher دیده باشید؛ جایی که کشتیگیرها سعی میکنند پشت همدیگر را به خاک بزنند. قصد داریم راجع به نوع دیگر کشتی صحبت کنیم.
آیا این کشتی همان UFC است؟
نزدیک شدید، ولی نه! مسابقات قهرمانی مبارزه شدید (UFC) یک رقابت ترکیبی از هنرهای رزمی است که در آن مبارزان با هر سبک مبارزهای که دوست دارند حریف را ناک اوت میکنند. ورزش Professional Wrestling امروزی از دل “کشتی کچ” به وجود آمده، یک ورزش رزمی که ترکیبی از فنون کشتی فرنگی-رومی و اروپایی است. طراحان این مسابقات متوجه شدند که میتوانند با برنامه ریزی قبلی بعضی از اتفاقات، ستاره سازی کرده و هیجان برای مسابقهها را بیشتر کنند و به این ترتیب پول بیشتری بدست بیاورند.
پس کشتی کج فیک است؟
نه، فیلمنامهنویسی شده (از پیش تعیین شده) است. با این حال، کشتی کج صد سال را صرف القای این توهم کرد که رقابتی مشروع و واقعی است، فراتر از دنیای نمایش [یعنی برای مخاطب]، تا جایی که حتی رفت و آمد رقیبان با هم در بین نمایشها ممنوع بود. این موضوع باعث شد در سال ۱۹۸۷، زمانی که دشمنان قسمخورده، هکسا ساو جیم داگان و آیرون شیخ، سوار بر یک ماشین در حال سفر دستگیر شدند، اوضاع بسیار عجیب شود. (البته آنها به دلیل حمل مواد مخدر دستگیر شدند، نه شکستنِ قانونِ «کِیفِیب» (kayfabe به معنای حفظ شخصیتِ کشتی کج در دنیای واقعی)).
«کِیفِیب» یعنی چه؟
«کِیفِیب» (به انگلیسی: kayfabe) به زنجیرهای از توهمات اشاره میکند که قصد آن پنهان کردن ماهیت از پیش طراحی شده حرکات کشتی کج است. افشای نتایج مسابقات، ظاهر شدن در ملا عام با شخصیتی خارج از نقش کشتیگیر، یا نوشتن مقالاتی شبیه به همینی که میخوانید، آن توهم را از بین میبرد و زیر و بم کشتی حرفهای را برای مخاطبان بیرونی آشکار میکند؛ به عبارت دیگر، این کار باعث شکستنِ «کِیفِیب» میشود.
چرا این «توهم بزرگ» وجود دارد؟
ایده اصلی اینطور بود که اگر تماشاچیان فکر میکردند که رقابت واقعی است، تمایل بیشتری برای خرید بلیط و برقراری ارتباط عاطفی با کشتیگیران پیدا میکردند. با برنامهریزی قبلی برای مسابقات و ساختن خطوط داستانی، هیجان مبارزه بالا میرود – اما هرچه بیشتر با اصلِ واقعی بودنِ رقابت بازی کنید، حفظ توهمِ درستی و واقعیت سختتر میشود.
مشخص شد که مردم یک مبارزه باورپذیر بین دو کشتی گیر تا جایی که یکی عمداً تسلیم شود را کمتر باور میکنند، اما سناریویی با حضور دو کشتیگیر که بر سر یک خاکستر جادوییِ مراسم تدفین مبارزه میکنند و در نهایت یک نفر دیگری را در تلی از خاک زنده به گور میکند و سپس صاعقه به آن خاک برخورد میکند و آن کشتیگیر دوباره زنده شود (این اتفاق واقعاً رخ داده است)، حتی اگر قابل باور نباشد، کسی دلش نمیخواهد خلاف آن را ثابت کند!
با افراطیتر شدن شخصیتها و خطوط داستانی، وانمود به واقعی بودن کنار گذاشته شد و امروزه، بزرگترین کمپانی کشتی کج دنیا یعنی «کمپانی سرگرمیِ دنیای کشتی» (World Wrestling Entertainment که به اختصار به آن WWE میگویند)، به طور علنی تایید کرده است که کشتیگیران آنها بازیگرانی هستند که داستانهایی را روایت میکنند. با این حال، فریبکاری به سختی از بین میرود و کشتی حرفهای با چالش غلبه بر انگِ ناشی از وانمود به ورزش بودن دستوپنجه نرم میکند تا در نهایت این واقعیت که کل اجرا یک نمایش است پذیرفته شود.
خب پس کشتی کج فیک هست دیگه؟!
فیک یا «تقلبی» کلمه اشتباهی است. مثلاً به رمان بلندیهای بادگیر یا فیلمهای جنگ ستارگان نمیگوییم «تقلبی»، بلکه آنها را «داستانی» توصیف میکنیم. به علاوه، هرچند وقایع در کشتی کج صحنهآرایی شدهاند، اما جنبه فیزیکی آن واقعی است. کشتیگیران درست مانند بدلکاران، حرکات خارقالعاده ورزشی را اجرا میکنند، میپرند، به هم و به زمین برخورد میکنند و همه اینها را در حالی انجام میدهند که در نقش خود باقی میمانند.
برخلاف بدلکاران، کشتیگیران این مسابقات صحنهآرایی شده را در یک برداشت و جلوی تماشاگران زنده اجرا میکنند. بهترین نوع کشتی کج، ترکیبی از دو بخش «رقص» و «بداهه پردازی» است؛ جایی که کشتیگیران از انرژی یکدیگر و تماشاچیان تغذیه میکنند تا یک اثر هنری منحصربهفرد خلق کنند.
وقتی فوت و فن سقوط کردن را بلد باشی، باز هم درد آور است؟
همه چیز درد آور است. هر کاری که انجام میدهیم برای به حداقل رساندن صدمه طراحی شده، اما با این حال اجتنابناپذیر است. یک دندانپزشک میداند چطور باید دندان را سوراخ کند اما این بدان معنی نیست که سوراخ کردن هم دردناک و هم پرخطر نباشد. به همین ترتیب، کشتی کج کاران نیز میدانند چطور با خیال راحتتری به هم ضربه بزنند و روی تشک فرود بیایند اما بازم ممکن است اوضاع خراب بشود. تحقیقات نشان میدهند که حتی وقتی همه چیز طبق برنامه پیش میرود، عواقب فیزیکی یک مسابقه قابل مقایسه با تصادف با ماشین است.
چرا کسی حاضر میشود همچین کاری را انجام بدهد؟ چرا کسی باید آن را تماشا کند؟
چون ورزش Professional Wrestling یک هنر-صنعتِ صد ساله است که با مهارت، تکنیکهای اجرایی قدیمی را با حساسیتهای مدرنِ فرهنگ عامه ترکیب میکند. کشتی کج با درام، رازآلودگی، طنز و خشونت، تماشاچیان را مجذوب خودش میکند و همه اینها را در یک بستر ورزشی گرد هم میآورد.
برای تماشاچیان، کشتی کج به منزلهی بیرون ریختنِ انواع و اقسام فانتزیهای تخیلی و هیجانزدایی کننده (کاتارتیک) است، فانتزیهایی که اگر بخواهید خودتان را درگیرشان کنید، ممکن است کارتان به پاسگاه پلیس بکشد!
چرا در فارسی به کشتی حرفه ای کشتی کج می گوییم؟
در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، نوعی کشتی محلی در اروپا به نام “Catch wrestling” رواج داشت. این نوع کشتی شامل فنون مختلفی از جمله قفل کردن بدن حریف، زیر دوخم گیری و حرکات نمایشی بود.
زمانی که کشتی حرفهای به ایران راه پیدا کرد، به دلیل شباهتهایی که با Catch wrestling داشت، به آن “کشتی کچ” میگفتند. با گذشت زمان، تلفظ “کچ” به مرور به “کج” تغییر پیدا کرد و در نهایت، “کشتی کج” به عنوان نام رایج برای کشتی حرفهای در زبان فارسی جا افتاد.
قوانین کشتی کج
کشتی حرفهای، ورزشی ترکیبی از رقابت و نمایش است که دارای قوانین و مقررات خاص خود میباشد.
هدف کلی: هدف نهایی در یک مسابقه Pro Wrestling، پین کردن شانههای حریف به مدت سه ثانیه بر روی تشک است.
- انواع برد:
- پین: پین کردن شانههای حریف به مدت سه ثانیه بر روی تشک.
- تسلیم شدن: زمانی که یک کشتیگیر به طور کلامی یا با علامت دست تسلیم شدن خود را اعلام کند.
- عدم حضور: اگر یک کشتیگیر در زمان مقرر در رینگ حاضر نشود، بازنده محسوب میشود.
- کونت اوت: اگر هر دو شانه یک کشتیگیر از طنابهای رینگ خارج شود، به او فرصت 10 ثانیه داده میشود تا به داخل رینگ بازگردد. در غیر این صورت، بازنده محسوب میشود.
- عدم صلاحیت (DQ): استفاده از حرکات غیرقانونی یا رفتار غیرورزشی میتواند منجر به disqualification (DQ) و باخت کشتیگیر شود.
- حرکات غیرقانونی کشتی کج ۲۰۲۴:
- ضربه زدن با مشت به سر
- گاز گرفتن
- خراشیدن
- استفاده از اشیاء خارجی
- حمله به داور
- داوران:
- در هر مسابقه کشتی حرفه ای، یک یا دو داور حضور دارند که وظیفه نظارت بر اجرای قوانین را بر عهده دارند.
- داوران میتوانند در صورت مشاهده تخلف، کشتیگیر را اخطار یا دیسکالیفه (DQ) کنند.
- انواع مسابقات کشتی کج:
- مسابقه تک نفره: بین دو کشتیگیر برگزار میشود.
- مسابقه تگ تیم: بین دو تیم دو نفره برگزار میشود.
- مسابقه چند نفره: بین چند کشتیگیر به صورت همزمان برگزار میشود.
- مسابقات خاص: انواع مختلفی از مسابقات کشتی کج با قوانین خاص خود نیز وجود دارد، مانند مسابقه در قفس، مسابقه نردبان و …
- نکات قابل توجه:
- قوانین کشتی کج ممکن است در لیگها و سازمانهای مختلف کمی با یکدیگر متفاوت باشد.
- در طول مسابقات کشتی کج، از حرکات نمایشی و داستانی نیز استفاده میشود که هیجان و جذابیت این ورزش را افزایش میدهد.
- کشتی کج، ورزشی پرفشار و فیزیکی است که نیازمند تمرینات سخت و آمادگی جسمانی بالایی میباشد.
- اسمکدان (به انگلیسی: SmackDown) یک برنامه تلویزیونی کشتی حرفهای است که توسط کمپانی WWE تولید میشود. این برنامه اولین بار در 29 آوریل 1999 روی آنتن رفت و تاکنون هر هفته به طور زنده از شبکه فاکس در ایالات متحده آمریکا پخش میشود. اسمکدان به همراه راو، دو برنامهٔ اصلی کمپانی WWE به حساب میآیند.
بازی های کامپیوتری کشتی کج
بازیهای کامپیوتری کشتی کج 2024، از جمله بازیهای محبوب و پرطرفدار در میان گیمرها هستند.
بازیهای ورزشی موبایل، پی سی و کنسولهای مختلف، به شما امکان میدهند تا در نقش یک کشتیگیر حرفهای به میدان مسابقه بروید و با حریفان خود به رقابت بپردازید. در این میان، بازیهای متعددی در سبک کشتی کج برای پلتفرمهای مختلف عرضه شدهاند که از جمله محبوبترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سری بازیهای WWE 2K: این سری از بازیها که توسط شرکت 2K Games منتشر میشود، بدون شک محبوبترین و پرفروشترین بازیهای کشتی کج در جهان هستند.
- سری بازیهای Fire Pro Wrestling: این سری از بازیها که توسط شرکت Spike Chunsoft منتشر میشود، به دلیل واقعگرایی و شبیهسازی دقیق حرکات کشتی حرفه ای، مورد توجه بسیاری از گیمرها قرار گرفتهاند.
- بازی WWF No Mercy: این بازی که توسط شرکت Nintendo برای کنسول Nintendo 64 منتشر شد، یکی از محبوبترین بازیهای کشتی کج کلاسیک است.
- بازی Def Jam Fight for NY: این بازی که توسط شرکت EA Sports منتشر شد، به ترکیب کشتی حرفه ای با موسیقی هیپ هاپ میپردازد.
کشتی کج کاران معروف زن و مرد
هالک هوگان: هالک هوگان یکی از مشهورترین و محبوبترین کشتی کج کاران تاریخ است. او به خاطر شخصیت کاریزماتیک و حرکات قدرتمندش شناخته شده است. هوگان سابقه قهرمانی در WWE، WCW و TNA را دارد.
راک: دواین راک جانسون یکی دیگر از افسانههای کشتی کج است. او به خاطر مهارتهای سخنوری، طنز و حرکات آکروباتیکش مشهور است. راک سابقه قهرمانی در WWE را دارد و همچنین در فیلمهای سینمایی متعددی نیز به ایفای نقش پرداخته است.
استون کلد استیو آستین: استون کلد استیو آستین به خاطر شخصیت یاغی و ضد قهرمانش مشهور است. او سابقه قهرمانی در WWE را دارد و به خاطر نقشآفرینی در سریال تلویزیونی “The Austin Show” نیز شناخته شده است.

آندرتیکر: آندرتیکر یکی از مشهورترین شخصیتهای کشتی کج در تاریخ است. او به خاطر ظاهر ترسناک، حرکات مرگبار و نوار پیروزی طولانیاش شناخته شده است. آندرتیکر سابقه قهرمانی در دبلیو دبلیو ای را دارد و یکی از محبوبترین کشتی کج کاران در میان طرفداران است.
جان سینا: جان سینا یکی از مشهورترین و محبوبترین کشتی کج کاران حال حاضر است. او به خاطر شخصیت مثبت و میهنپرستانهاش، حرکات قدرتمند و عبارت “You can’t See me” مشهور است. سینا سابقه قهرمانی 16 بار در WWE را دارد و یکی از موفقترین کشتی کج کاران در تاریخ این کمپانی به حساب میآید.
دیو باتیستا: دیو باتیستا (با نام اصلی دیوید باتیستا جونیور) یک بازیگر، بدنساز و کشتیگیر حرفهای سابق آمریکایی است. او در حال حاضر بیشتر به خاطر نقشآفرینیهایش در دنیای سینمایی مارول، به خصوص شخصیت دراکس نابودگر، شناخته میشود.

برت هارت: به جرأت میتوانیم بگوییم یکی از معروفترین فینیشرهای کشتی کج یعنی برت هارت معروف به هیتمن (Hitman)، بی بروبرگرد در کشتی حرفه ای روی دست همه میزند. این استاد تکنیک، سبکی کاملاً متفاوت به کشتی کج wwe معرفی کرد که چه برای دست اندرکاران این صنعت و چه برای طرفداران تازگی داشت. در دورانی که همه مجذوب شخصیتهای غیرواقعی و پهلوان پنبههایی با ابعاد غولتشن بودند، برت هارت به عنوان یک کشتی گیر خوش درخشید. هیتمن کارش را به عنوان متخصص تیم تگ شروع کرد و همراه با جیم «آنویل» نیدهارت، دو مرتبه برنده مدال طلا شد. هارت پنج مرتبه برنده عنوان قهرمانی WWE شده و عنوان شاه رینگ (King of the Ring) را در 1993 دریافت کرده است.
پیج: سارا-جید بیویس (Saraya-Jade Bevis) که بیشتر با نام پیج (Paige) شناخته میشود، یک کشتی کج کار حرفه ای بازنشسته و بازیگر انگلیسی است. او متولد 17 آگوست 1992 در نوریچ انگلستان است. پیج فعالیت حرفهای خود را در کشتی کج از سن 13 سالگی آغاز کرد و در طول دوران حرفهای خود در کمپانیهای مختلفی از جمله WWE، SHIMMER، Pro Wrestling EVE و PROGRESS Wrestling به میدان رفته است. او در سال 2011 با WWE قرارداد امضا کرد و در سال 2013 به عنوان جوانترین قهرمان کمربند دیواز در تاریخ WWE شناخته شد. پیج به دلیل شخصیت جذاب، مهارتهای فنی و حرکات آکروباتیکش مورد تحسین طرفداران کشتی زنان AEW قرار گرفته است.
ایجی لی: ایجی لی به خاطر شخصیت دیوانه و غیرقابل پیشبینیاش، حرکات آکروباتیک و رابطه عاشقانهاش با سی ام پانک مشهور است. لی سابقه قهرمانی سه بار در WWE Women’s Championship را دارد و یکی از محبوبترین کشتی کج کاران زن در میان طرفداران کشتی زنان WWE است.
سخن پایانی
کشتی کج ورزشی جذاب و هیجانانگیز است که طرفداران بسیاری در سراسر جهان دارد. این ورزش ترکیبی از ورزش، هنر و سرگرمی است که در آن کشتیگیران با حرکات نمایشی و آکروباتیک، بیننده را مجذوب خود میکنند.
کشتی کج در طول تاریخ خود فراز و نشیبهای بسیاری را پشت سر گذاشته، اما همواره یکی از محبوبترین ورزشهای جهان باقی مانده است. تماشای این نمایش به دلیل تنوع و پویایی خود، برای افراد در هر سنی جذابیت دارد.
شما نیز میتوانید نظرات خود را درمورد شخصیت محبوبتان در کشتی کج برای ما در بخش کامنتها بنویسید.
سوالات متداول
کشتی کج چیست؟
کشتی کج یا کشتی حرفهای (به انگلیسی: Professional wrestling) ترکیبی از ورزش و سرگرمی است که در آن دو یا چند ورزشکار در یک رینگ با یکدیگر به رقابت میپردازند. این رقابتها از پیش تعیین شده و داستانمحور هستند و کشتیگیران حرکات نمایشی و آکروباتیک مختلفی را برای سرگرم کردن تماشاگران اجرا میکنند.
آیا کشتی کج واقعی است؟
حرکات ورزشی، تمرینات و آسیب دیدگی در کشتی کج واقعی است. اما نتایج از پیش تعیین شده و شخصیت ها در حال اجرای یک پرفورمنس داستان محور هستند.
آیا خشونت کشتی کج واقعی است؟
خشونت در کشتی کج، ترکیبی از واقعیت و نمایش است. میزان خشونت واقعی در کشتی کج به نوع مسابقه، کشتیگیران مورد نظر و فدراسیون برگزار کننده مسابقات بستگی دارد. برخی از فدراسیونهای کشتی کج قوانینی را برای کاهش خشونت در نظر گرفتهاند، در حالی که برخی دیگر از خشونت به عنوان ابزاری برای جلب توجه تماشاگران استفاده میکنند.