قره قروت چیست؟ طرز تهیه، کاربردها و 7 خاصیت قره قروت
اگر شما هم از جمله افرادی هستید که برای خوراکی‌های ترش و شور سرودست میشکنید، احتمالاً نام قره قروت برایتان آشنا باشد. خوراکی سیاه یا سفیدرنگ و سفتی که به صورت گلولههای کوچک یا قطعات مکعب مستطیلی عرضه می‌شود و دهان همه با شنیدن اسمش آب می‌افتد. بزرگترها از خواص قره قروت می‌گویند و در غذاهایی مانند فسنجان، قیمه و انواع خورش‌ها برای افزودن طعم ترشی و تیزی از آن استفاده می‌شود.
اگر می‌خواهید با این خوراکی خوشمزه و محبوب بیشتر آشنا شوید، این مقاله نجوافکت را از دست ندهید. در ادامه به نحوه تهیه و فواید قره قوروت، کاربردهای آن و موارد منع مصرف خواهیم پرداخت.
قره قروت چیست؟
قره قروت، که به نام‌های کشک سیاه، کشک ترش و قارا نیز شناخته می‌شود، فرآورده‌ای لبنی با طعمی ترش و شور است که از آب ماست یا دوغ به دست می‌آید. این ماده غذایی با ارزش، به دلیل خواص و طعم منحصر به فرد خود، در آشپزی ایرانی و به خصوص در تهیه غذاهای محلی و سنتی جایگاهی ویژه دارد.
همانند دیگر فرآورده‌های لبنی، مصرف قره‌قوروت هم در پیشگیری از پوکی استخوان مفید است. قره قروت به دلیل داشتن پروتئین، کلسیم، آهن و ویتامین‌های گروه B، فواید بسیاری برای سلامتی دارد. از جمله خواص قره قوروت می‌توان به تقویت سیستم ایمنی بدن، کمک به هضم غذا، تنظیم فشار خون، پیشگیری از پوکی استخوان و کم‌خونی اشاره کرد.
قره‌قوروت حاوی پروتئین، کربوهیدرات و چربی است. پروتئین موجود در این محصول نقش ساختاری و تقویت‌کننده در بدن (به خصوص عضلات) داشته و به رشد و نمو کمک می‌کند. قند موجود در قره‌قوروت از نوع لاکتوز است که از بهترین قندهای طبیعی محسوب می‌شود و نسبت به قند معمولی انرژی کمتری دارد. نکته قابل توجه این است که لاکتوز در طی فرآیند تهیه قره‌قوروت تجزیه شده و به قندهای ساده‌تر تبدیل می‌شود، بنابراین مصرف قره‌قوروت برای افرادی که به لاکتوز حساسیت دارند مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند.
علاوه بر فواید سلامتی، قره قوروت طعم و مزه دلچسبی به غذاها می‌بخشد. از این ماده غذایی می‌توان در تهیه انواع غذاها مانند آش، سوپ، خورش، خوراک و حتی سالاد استفاده کرد. قره قروت همچنین به عنوان چاشنی و طعم‌دهنده در کنار غذاهای مختلف سرو می‌شود.
هر ۱۰۰ گرم قره‌قروت، ۲۴۰ کیلوکالری انرژی دارد که می‌تواند بخشی از نیاز روزانه‌ی بدن را تامین کند.
انواع قره قروت
اگر سری به بازار زده باشید، احتمالاً با قره قروت‌هایی در رنگ‌های سفید، شیری و قهوه ای تیره تا سیاه روبرو شده اید. هرچه رنگ قره قوروت روشن‌تر باشد، طعم ترشی آن کمتر و بافتش نرم تر خواهد بود. این قره قوروت‌ها برای مصرف به عنوان خوراکی میان وعده مناسب هستند و می‌توان از آنها برای ترش کردن کشک هم کمک گرفت.
قره قروت سیاه که طرفداران بیشتری دارد، همان قره قروت سفید است که مدت بیشتری حرارت دیده و بافت سفت‌تر، رطوبت کمتر و طعم ترش‌تری دارد. از این قره قروت برای افزودن طعم ترشی به غذاهایی از جمله فسنجان، قیمه و سایر خورش‌ها یا آش استفاده می‌شود.
این ماده به دلیل ترشی تیزی که دارد، یک چاشنی عالی برای انواع خوراک‌ها، غذاهای آبکی مانند آش و سوپ، مایه خورش، سس سالادی و چاشنی غذا به حساب می‌آید.
نحوه تهیه قره قروت
قره قروت را میتوانید با استفاده از آب ماست یا کشک چکیده، یا دوغ تهیه نمایید. طرز تهیه قره قوروت خانگی بسیار آسان است و میتوانید آن را به مقادیر کم و دفعات متعدد تهیه کنید تا هر مرتبه، قره قوروت تازه و خوشمزه داشته باشید.
مواد لازم:
- آب ماست چکیده یا دوغ: به مقدار دلخواه
- کیسه پارچه‌ای تمیز: 1 عدد
- نمک: به مقدار دلخواه
مراحل تهیه:
آب ماست چکیده یا دوغ را در یک قابلمه مناسب ریخته و روی حرارت ملایم قرار دهید. به طور مداوم هم بزنید تا از ته گرفتن و سر ریز شدن آن جلوگیری کنید. بعد از مدتی آب خشک شده و مایه شیری رنگی در کف قابلمه جا خواهد ماند. اگر دوست دارید قره قوروت ترش‌تر و سفت تر باشد، میتوانید اندکی دیگر مایه را بجوشانید تا تیره رنگ شود.
بعد از رسیدن غلظت به حد دلخواه، شعله را خاموش کنید. در این مرحله میتوانید نمک را نیز اضافه کنید. حال قره قروت را داخل یک ظرف دربسته بریزید و کنار بگذارید تا خودش را بگیرد. میتوانید قره قوروت را به صورت گلوله هم دربیاورید و اجازه دهید خشک شود. قره قروت حاصل را در ظرفی دربسته در یخچال نگهداری کنید.
خواص قره قروت
این ماده غذایی با ارزش، به دلیل خواص و طعم منحصر به فرد خود، در آشپزی ایرانی و به خصوص در تهیه غذاهای محلی و سنتی جایگاهی ویژه دارد. از قدیم، مادربزرگ‌ها برای استحکام استخوان نوه‌ها این خوردنی جذاب را درست کرده و به عنوان هله هوله سالم، دست بچه‌ها می‌دادند.
- تقویت سیستم ایمنی بدن: پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در قره قوروت، برای تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش قدرت دفاعی آن در برابر بیماری‌ها مناسبند.
- کمک به هضم غذا: قره قوروت حاوی آنزیم‌های مفید و پروبیوتیک‌هاست که به هضم بهتر غذا، افزایش حرکات روده و پیشگیری از یبوست کمک می‌کنند.
- تنظیم فشار خون: پتاسیم قره قروت برای غلظت خون، تنظیم فشار خون و پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی مفید است.
- پیشگیری از پوکی استخوان: قره قروت منبع غنی کلسیم است که به تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان کمک می‌کند.
- کم‌خونی: به دلیل داشتن آهن، قره قوروت به درمان کم‌خونی و افزایش گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند.
- سلامت پوست و مو: قره قروت به دلیل داشتن ویتامین‌های گروه B، به سلامت پوست و مو کمک می‌کند و از ریزش مو و پیری زودرس پوست جلوگیری می‌کند.
- قره قروت در طب سنتی به عنوان یک خوراکی با طبع سرد و خشک، برای افرادی که طبع گرم دارند توصیه می‌شود. طبق گفته‌ها، این خوراکی می‌تواند برای کسانی که به مشکلات التهاب و زخم دهان مبتلا هستند مفید باشد.
- کاهش وزن: یکی از مزایای این خوراکی این است که به دلیل داشتن فیبر، به احساس سیری و کاهش اشتها کمک می‌کند. در نتیجه استفاده از قره قروت برای لاغری می‌تواند در برنامه‌های رژیمی مختلف و تحت نظر پزشک مفید باشد.
مضرات قره قروت
مصرف بیش از حد هرچیزی، حتی اگر ماده پرمنفعتی باشد، مضر خواهد بود. قره قوروت، با وجود طعم دلچسب و فواید فراوان، در صورت مصرف بیش از حد می‌تواند عوارضی را به همراه داشته باشد. برخی از مضرات قره قوروت عبارتند از:
- قره قوروت به دلیل داشتن نمک زیاد، می‌تواند فشار خون را در افراد دارای فشار خون بالا افزایش دهد.
- علی‌رغم تصوری که در مورد مفید بودن قره قوروت برای پوکی استخوان وجود دارد، مصرف زیاد آن به دلیل اسیدی بودن، می‌تواند کلسیم بدن را دفع کند و در نهایت منجر به پوکی استخوان شود.
- قره قوروت به دلیل داشتن اسید لاکتیک بالا، می‌تواند سبب تحریک معده و روده شده و مشکلاتی مانند نفخ، دل درد و اسهال را ایجاد کند.
- اسید لاکتیک موجود در قره قوروت می‌تواند مینای دندان را فرسایش داده و به دندان‌ها آسیب برساند.
- مصرف زیاد قره قوروت به دلیل داشتن تیرامین، می‌تواند در برخی افراد منجر به سردرد شود.
- قره قوروت می‌تواند با برخی داروها مانند داروهای ضد فشار خون و داروهای ضد انعقاد خون تداخل داشته باشد.
- قره قوروت به دلیل داشتن لاکتوز، می‌تواند در افراد دارای عدم تحمل لاکتوز، نفخ و دل درد ایجاد کند.
موارد منع مصرف
- افراد دارای فشار خون بالا: قره قروت به دلیل داشتن نمک زیاد، می‌تواند فشار خون را افزایش دهد. بنابراین، افراد دارای فشار خون بالا باید در مصرف قره قروت احتیاط کنند و یا از مصرف آن به طور کامل خودداری کنند.
- افراد دارای مشکلات گوارشی: قره قوروت به دلیل داشتن اسید لاکتیک، می‌تواند باعث تحریک معده و روده شود. بنابراین، افراد دارای مشکلات گوارشی مانند زخم معده، رفلاکس اسید معده و سندرم روده تحریک‌پذیر باید در مصرف قره قوروت احتیاط کنند.
- افراد دارای بیماری‌های کلیوی: قره قوروت به دلیل داشتن پتاسیم بالا، می‌تواند برای افراد دارای بیماری‌های کلیوی مضر باشد. بنابراین، این افراد باید در مصرف آن احتیاط کنند و یا با مشورت پزشک خود آن را مصرف کنند.
- زنان باردار و شیرده: مصرف قره قروت در بارداری و شیردهی باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود.
- کودکان: به دلیل طعم ترش و شور و بوی کشک آن، ممکن است برای کودکان خوشایند نباشد. همچنین، به دلیل داشتن نمک زیاد، برای سلامتی کودکان مناسب نیست.
جمع بندی
قره‌قروت، این ماده‌ی غذایی سنتی و پرخاصیت، با طعم منحصر به فرد خود، چاشنی دلچسبی برای سفره‌ی ایرانیان است. فواید سلامتی قره‌قوروت، از جمله تقویت سیستم ایمنی، کمک به هضم غذا، تنظیم فشار خون و پیشگیری از پوکی استخوان، آن را به گزینه‌ای ارزشمند در رژیم غذایی ما تبدیل می‌کند.
علاوه بر خواص قره قروت برای سلامتی، قره‌قوروت طعمی دلچسب به غذاها می‌بخشد و در تهیه انواع آش، سوپ، خورش، خوراک و سالاد کاربرد دارد. همچنین می‌توان از آن به عنوان چاشنی و طعم‌دهنده در کنار غذاهای مختلف استفاده کرد.
امیدواریم با معرفی قره‌قوروت در این مقاله، شما را با این ماده‌ی غذایی مغذی و خوشمزه آشنا کرده باشیم و شما نیز از فواید و طعم بی‌نظیر آن در آشپزی خود بهره ببرید.
سؤالات متداول
قره قروت از چه چیزی درست می شود؟
قره قروت از جوشاندن آب ماست چکیده یا آب پنیر یا دوغ تهیه می‌شود.
آیا قره قروت برای لاغری مفید است؟
در مورد تاثیر قره‌قوروت بر لاغری نظرات مختلفی وجود دارد. برخی معتقدند که قره‌قوروت به دلیل داشتن کالری کم و فیبر بالا می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. همچنین، قره‌قوروت به دلیل داشتن پروتئین می‌تواند به افزایش احساس سیری و کاهش اشتها کمک کند.
از طرف دیگر، برخی دیگر معتقدند که قره‌قوروت به دلیل داشتن سدیم بالا می‌تواند باعث احتباس آب در بدن و افزایش وزن شود.
در حال حاضر، تحقیقات علمی کافی برای اثبات یا رد تاثیر قره‌قوروت بر لاغری وجود ندارد. با این حال، به نظر می‌رسد که مصرف قره‌قوروت در حد اعتدال و به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به لاغری کمک کند.
