بزرگترین ستاره جهان: معرفی 10 تا از بزرگترین ستاره های دنیا

بزرگترین ستاره جهان را می‌شناسید؟ اگر به این غول‌های آسمانی علاقه دارید و دوست دارید بیشتر درباره آنها بدانید، با معرفی بزرگترین ستاره های دنیا همراه ما باشید.

در پهنه‌ی بیکران آسمان شب، جایی که ستارگان بی‌شمار برای جلب توجه رقابت می‌کنند، یک غول به عنوان بزرگترین ستاره جهان فرمانروایی می‌کند. بزرگ ترین ستاره جهان که در فاصله‌ی هزاران سال نوری از زمین قرار دارد، با عظمت خیره‌کننده‌ی خود، درک ما از فیزیک ستاره‌ای را به چالش می‌کشد. بسیاری از ستارگان کهکشان ما ممکن است تنها به صورت لکه‌های نوری به نظر برسند، و حتی ستارگان دوردستی مانند دب اکبر (Betelgeuse) یا سیریوس درخشان نیز در مقابل بزرگترین ستاره جهان عددی نیستند. اگر همچنان فکر می‌کنید بزرگترین ستاره جهان، خورشید ماست پس سخت در اشتباهید. در این مقاله از نجوافکت شما را با بزرگترین ستاره های دنیا آشنا خواهیم کرد که خورشید ما، شاید به اندازه یک هزارم آنها باشد.

آیا خورشید بزرگترین ستاره منظومه شمسی است؟

اگر دانش چندانی در مورد فضا نداشته باشید، شاید حدس اولیه شما درباره بزرگترین ستاره این باشد که خورشید بزرگترین ستاره جهان است. خورشید با وجود نقش مرکزی در منظومه شمسی ما و درخشش انکارناپذیری که زمین را با نور گرمش روشن می‌کند، در مقایسه با پهنۀ ستارگان فضا به هیچ وجه حرفی برای گفتن ندارد.

از دیدگاه علم و طبق تحقیقات، خورشید به عنوان ستاره‌ای معمولی با اندازه‌ای متوسط طبقه‌بندی می‌شود. ستاره‌ای که در مقایسه با ستارگان غول‌پیکری که در سراسر کیهان پراکنده‌اند نه به طور استثنایی بزرگ است و نه به طور خاصی کوچک. اهمیت و بزرگی خورشید در آسمان ما بیشتر به دلیل نزدیکی‌اش به زمین است تا به جثه فیزیکی‌اش. بنابراین اگر خورشید غول پیکرترین ستاره دنیا نیست، پس کدام ستاره این عنوان را در اختیار دارد؟

معرفی بزرگترین ستاره های دنیا

در ادامه 10 تا از بزرگترین ستاره های دنیا را معرفی می‌کنیم.

10. ستاره HV 888

• صورت فلکی: ماهی زرین
• اندازه: 1,374 شعاع خورشیدی

آخرین ستاره در لیست ما از بزرگترین ستاره کهکشان راه شیری، HV 888 نام دارد که در فاصله 163 هزار سال نوری از ما قرار گرفته است. رنگ سرخ این ابرغول نشان می‌دهد که این ستاره به پایان عمر خودش نزدیک می‌شود. دانشمندان به طور قطع نمی‌دانند چه زمانی ممکن است ستاره HV 888 تبدیل به یک ابرنواختر شود؛ ممکن است همین امروز این اتفاق بیافتد یا چند میلیون سال دیگر هم ستاره به سوختن ادامه دهد. این ستاره حدود 300 هزار تا 500 هزار برابر از خورشید درخشان‌تر است. به عبارت دیگر، هر کسی که در یکی از سیارات فراخورشیدی احتمالی این ستاره زندگی می‌کند، به یک عینک آفتابی قدرتمند نیاز دارد!

9. ستاره AH Scorpii

• صورت فلکی: کژدم یا عقرب
• اندازه: 1,411 شعاع خورشیدی

ستاره AH Scorpii از لیست بزرگترین ستاره جهان، همانطور که از نامش مشخص است در صورت فلکی Scorpius یا عقرب قرار دارد. با اینکه این ستاره 1,411 برابر اندازه خورشید است، اما سطح آن نسبت به خورشید خیلی خنک‌تر است که دمای سطح آن بین 3,176.85 تا 3,408.85 سانتی‌گراد است. در مقایسه باید بگوییم که دمای خورشید به 5,226.85 سانتی‌گراد می‌رسد. با این حال همچنان ستاره AH Scorpii دمای خیلی خیلی بالایی دارد.

8. ستاره CM Velorum

• صورت فلکی: بادبان 
• اندازه: 1,416 شعاع خورشیدی

ستاره CM Velorum از بزرگترین ستاره های دنیا در صورت فلکی بادبان قرار دارد و یک ستاره قرمز رنگ است. با این حال، با وجود اندازه آن، این ستاره بدون تلسکوپ با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیست. این تا حدودی به دلیل فاصله آن از زمین است که تقریبا 15000 سال نوری از زمین فاصله دارد.

7. ستاره HD 12463

• صورت فلکی: ماهی زرین
• اندازه: 1,420 شعاع خورشیدی

در مورد ستاره HD 12463 اطلاعات زیادی در دست نیست، اما تخمین زده می‌شود که اندازه آن 1420 برابر خورشید ما باشد. این ستاره در کهکشان ابر ماژلانی بزرگ، یک کهکشان منشعب از کهکشان راه شیری، در فاصله 163000 سال نوری از ما قرار دارد.

6. ستاره وی‌وای سگ بزرگ (VY Canis Majoris)

• صورت فلکی: سگ بزرگ
• اندازه: 1,420 شعاع خورشیدی

ستاره VY Canis Majoris یک ابرغول یا فراغول سرخ و از ستاره‌های متغیر تپنده است که در جنوب صورت فلکی سگ بزرگ قرار گرفته است. این ستاره در لیست بزرگ ترین ستاره جهان رتبه ششم را گرفته است و به عنوان یکی از درخشان‌ترین و پرجرم‌ترین ابرغول‌های سرخ و یکی از درخشان‌ترین ستارگان کهکشان راه شیری نیز شناخته می‌شود. هیچ مدرکی مبنی بر اینکه این ستاره بخشی از یک منظومه ستاره‌ای چندگانه است یافت نشده است. ستاره وی‌وای سگ بزرگ آنقدر بزرگ است که حتی با سرعت نور، شش ساعت طول می‌کشد تا دور سطح آن بچرخید.

5. ستاره HD 269551

• صورت فلکی: ماهی زرین
• اندازه: 1,439 شعاع خورشیدی

در لیست بزرگترین ستاره کشف شده، به ستاره HD 269551 رسیدیم که البته جذاب‌ترین نام در کیهان را ندارد. اما با این حال ستاره‌ای‌ست که باید به خاطر اندازه غول پیکرش آن را به خاطر بسپاریم. مانند بسیاری از بزرگترین ستاره های دنیا در این فهرست، HD 269551 بسیار ناپایدار است و به پایان عمر خود نزدیک می‌شود و انتظار می‌رود ظرف چند میلیون سال آینده (مدت زمانی بسیار کوتاهی در مقیاس بزرگ کیهان) به یک ابرنواختر منفجر شود.

4. ستاره RSGC1-F01

• صورت فلکی: سپر
• اندازه: بین 1,436 و 1,530 شعاع خورشیدی

ستاره RSGC1-F01 از لیست بزرگترین ستاره کائنات، ستاره غول پیکر سرخی‌ست که در خوشه ستاره‌ای باز RSGC1 قرار گرفته است. در مقایسه خورشید با بزرگترین ستاره کشف شده RSGC1-F01 باید بگوییم که این ستاره 3.58 میلیارد برابر، بزرگ‌تر از خورشید است و اگر در مرکز منظومه شمسی قرار گیرد، فوتوسفر یا نورسپهر آن مدار سیاره مشتری را در بر می‌گیرد.

3. ستاره دابلیوااچ اس‌170 (WOH S170)

• صورت فلکی: ماهی زرین
• اندازه: 1,461 شعاع خورشیدی

ستاره بعدی در لیست بزرگ‌ترین ستاره جهان، ستاره WOH S170 محسوب می‌شود که در صورت فلکی ماهی زرین قرار دارد. در واقع این ستاره قرمز غول پیکر 1,461 برابر خورشید ما اندازه دارد.

2. ستاره دابلیوااچ جی64 (WOH G64)

• صورت فلکی: ماهی زرین
• اندازه: 1,540±77 شعاع خورشیدی

ستاره WOH G64 یک ابرغول سرخ غیرمعمول در کهشکان ابر ماژلانی بزرگ و در جنوب صورت فلکی ماهی زرین (Dorado) است. این ستاره در لیست بزرگ ترین ستاره جهان به عنوان یکی از درخشان‌ترین و پرجرم‌ترین ستارگان شناخته می‌شود. درخشندگی این ستاره 282 هزار برابر تابندگی خورشید است. ستاره WOH G64 توسط یک پوشش غبار ضخیم نوری به قطر تقریبا یک سال نوری احاطه شده که حاوی 3 تا 9 برابر جرم خورشیدی از مواد بیرون رانده شده است که توسط باد شدید ستاره‌ای ایجاد شده. اگر این ستاره در مرکز منظومه شمسی قرار گیرد، فوتوسفر یا نورسپهر ستاره مدار سیاره مشتری را در بر می‌گیرد.

1. ستاره سپر یو وای (UY Scuti)؛ بزرگترین ستاره جهان

• صورت فلکی: سپر
• اندازه: 909 شعاع خورشیدی

می‌خواهید بدانید که بزرگترین ستاره جهان چه نام دارد؟ ستاره سپر ذات‌الکرسی (به انگلیسی: UY Scuti)، صورت فلکی سپر در آسمان یا همان UY Scuti، عنوان با شکوهِ « بزرگترین ستاره جهان» را یدک می‌کشد. این ابرغول سرخ حتی درخشان‌ترین ستارگان آسمان شب را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. ابعاد عظیم این ابرغولِ ستاره‌ای، که در رده‌ی ستارگان «فراغول» (Supermassive) طبقه‌بندی می‌شود، تقریباً غیرقابل درک است. شعاع آن حدود 1700 برابر خورشید ماست. این بدان معناست که اگر UY Scuti را در مرکز منظومه شمسی خودمان قرار دهیم، مدارهای عطارد، زهره، زمین، مریخ و حتی به احتمال زیاد مشتری را می‌بلعد. این مثال، عظمت تکان‌دهنده‌ی غول آسمانی را به خوبی نشان می‌دهد.

بزرگی محض UY Scuti آن را در رده‌ای منحصربه‌فرد قرار می‌دهد و از سایر ستارگان قابل توجه، مانند «آلفا قنطورس» که بیشتر با نام «دِبران» شناخته می‌شد، به طور قابل ملاحظه‌ای فراتر می‌رود. ستاره دبِران اغلب به خاطر عظمت و درخشش‌اش شناخته می‌شود، اما ابعاد UY Scuti باعث شده است تا در منظره‌ی کیهانی، به غولی میان هزاران نمونه از غول پیکرترین ستاره دنیا تبدیل شود. گستره‌ی وسیع این ابرغول سرخ نه تنها درک ما از فرگشت ستاره‌ای را به چالش می‌کشد، بلکه با ارائه‌ی چشم‌اندازی تکان‌دهنده از عظمت کیهان و جایگاه ما در آن، قوه‌ی تخیل را مجذوب خود می‌کند. در تصویر زیر می‌توانید عکس بزرگترین ستاره جهان را مشاهده کنید.

بزرگترین ستاره کیهان چطور کشف شد؟

کشف UY Scuti، بزرگترین ستاره شناخته شده در جهان، به اخترشناسانی در رصدخانه بن آلمان نسبت داده می شود. این اخترشناسان در سال 1860 میلادی، طی مشاهدات دقیق با استفاده از تلسکوپ های قدرتمند رصدخانه، برای اولین بار UY Scuti را به عنوان بخشی از بررسی گسترده آسمان شب، فهرست بندی کردند.

موقعیت این ستاره در صورت فلکی سپر قرار دارد. البته اخترشناسان طی شناسایی اولیه، به ابعاد خارق العاده غول پیکرترین ستاره دنیا پی نبردند. با مشاهدات بعدی و پیشرفت‌های صورت گرفته در تکتیک‌های اخترفیزیکی، ابعاد حقیقی بزرگترین ستاره جهان به تدریج نمایان شد.

تحول در درک ابعاد عظیم UY Scuti، با ظهور ابزار و روش های نجومی پیچیده تر و طی چندین دهه بعدی حاصل شد. اخترشناسان با تجزیه و تحلیل نور و حرکات این ستاره در فضا، توانستند اندازه آن را استنتاج کنند، آن را به عنوان یک ابرغول سرخ طبقه بندی کنند و در نهایت UY Scuti را به عنوان بزرگترین ستاره از نظر اندازه فیزیکی به رسمیت بشناسند. این کشف، گواهی بر تکامل نجوم رصدی و تلاش بی وقفه برای کسب دانش در مورد کیهان است.

روش اندازه گیری بزرگترین ستاره کشف شده جهان

حالا که با اسم بزرگترین ستاره جهان آشنا شدید، بد نیست اطلاعاتی درباره روش اندازه‌گیری ستاره‌ها برایتان بگذاریم. دانشمندان برای اندازه‌گیری قطر بزرگترین ستاره جهان از روش‌های پیشرفته و مختلفی بهره می‌گیرند، روشی که تلفیقی از هنر مشاهده و دقت علوم مدرن است.  این فرآیند شامل جمع‌آوری داده‌ها از تلسکوپ‌هایی مانند هابل و جیمز وب می‌شود که برای نگاهی عمیق به درون کیهان، فراتر از غبار و گازهای پراکنده در کهکشان راه شیری، طراحی شده‌اند.

اندازه گیری بزرگترین ستاره با استفاده از نور

یکی از تکنیک‌های اصلی مورد استفاده در اندازه‌گیری ابعاد بزرگترین ستاره، تداخل‌سنجی است. این روش، نور دریافتی از تلسکوپ‌های متعدد را برای ایجاد تصویری دقیق‌تر از یک ستاره ترکیب می‌کند. روش تداخل‌سنجی به دانشمندان اجازه می‌دهد اندازه ظاهری ستاره را با دقت قابل توجهی تعیین کنند، حتی زمانی که این ستاره هزاران سال نوری دورتر واقع شده باشد.

علاوه بر این، اندازه‌گیری درخشندگی یک ستاره، سرنخ‌های حیاتی در مورد اندازه آن را ارائه می‌دهد. دانشمندان با درک درخشندگی ذاتی یک ستاره و مقایسه آن با درخشندگی مشاهده شده آن از زمین، می‌توانند فاصله و اندازه آن را استنتاج کنند. این محاسبه با در نظر گرفتن نور جذب و پراکنده شده توسط غبار میان‌ستاره‌ای انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که داده‌ها ویژگی‌های واقعی ستاره را منعکس می‌کنند.

پیشرفت‌های فناوری و علم طیف‌سنجی که به بررسی برهم‌کنش نور با ماده می‌پردازد، با ارائه اطلاعاتی در مورد دما، ترکیب و حرکت ستاره که همگی برای تعیین اندازه آن ضروری هستند، این اندازه‌گیری‌ها را دقیق‌تر می‌کند.

تلسکوپ های پیشرفته

علاوه بر استفاده از نور برای تداخل سنجی، تلسکوپ فضایی هابل نقشی محوری در این تلاش ایفا کرد و شفافیت و عمق بی‌سابقه‌ای را در مشاهده‌ی ستارگان دور ارائه داد. (تلسکوپ فضایی جیمز وب اکنون جدیدترین و پیشرفته‌ترین ابزار در این زمینه به شمار می‌رود.)

توانایی هابل در ثبت تصاویر با وضوح بالا، نقشی اساسی در اصلاح اندازه‌گیری‌های مربوط به اندازه‌ی ستارگان، از جمله غول پیکرترین ستاره دنیا ایفا کرد. این تلسکوپ با نفوذ به غبار و گاز راه شیری، کیهان را فراتر از آن آشکار ساخت.

البته این توضیحی بسیار ساده‌انگارانه است، ولی نگاهی اجمالی به چگونگی دسته‌بندی ستارگان در جهان هستی توسط ستاره‌شناسان با دقتی حیرت‌انگیز به ما می‌دهد.

بزرگترین ستاره جهان هستی چطور شکل گرفته است؟

حالا که فهمیدید بزرگترین ستاره منظومه شمسی چه نام دارد، توضیحاتی درباره شکل‌گیری آن می‌دهیم. شکل‌گیری بزرگترین ستاره، فرآیندی است که در دل سرد و متراکم هسته‌های ابرهای مولکولی غول‌آسا آغاز می‌شود، ابرهایی که در سراسر کهکشان‌ها از جمله کهکشان راه شیری خودمان و ابر ماژلانی بزرگ در همسایگی پراکنده‌اند. این ابرها از گاز و غبار تشکیل شده‌اند و هنگامی که نواحی درونشان تحت گرانش خود فرو می‌ریزند، به منبع شکل‌گیری ستاره تبدیل می‌شوند.

برای شکل‌گیری بزرگترین ستاره، مقدار ماده‌ای به مراتب بیشتر از ستارگان معمولی مورد نیاز است. با فروپاشی این نواحی، مواد گرم شده و در نهایت همجوشی هسته‌ای داخل آنها ایجاد می‌شود. این فرآیند برای ستارگان ابرغول پیچیده‌تر خواهد بود، چون شکل‌گیری آنها به احتمال زیاد شامل ادغام ستارگان کوچک‌تر در محیط‌های ستاره‌ای متراکم یا از طریق انباشت مقدار بسیار زیاد ماده از محیط اطرافشان می‌شود.

این فرآیندها منجر به تولد ستارگان عظیم می‌شوند و ستارگان بزرگ و درخشانی را به وجود می‌آورند که با درخشش شدید و بادهای قدرتمند خود، محیط کیهانی اطرافشان را تحت سلطه قرار داده و ساختار کهکشان‌های میزبان خود را شکل می‌دهند.

روشن ترین و بزرگترین ستاره کشف شده کدام است؟

بر اساس درخشندگی ذاتی، عنوان درخشان‌ترین و بزرگترین ستاره در جهان هستی به ستاره Eta Carinae، یک ابرغول متغیر آبی تعلق دارد. این ستاره درخشان در فاصله تقریبی 7500 سال نوری از زمین و در صورت فلکی اتا کارینا قرار دارد و درخشندگی آن میلیون‌ها برابر بیشتر از درخشندگی خورشید است.

این غول ستاره‌ای در حال گذراندن مرحله‌ای بسیار ناپایدار از عمر خود است که با نوسانات چشمگیر در درخشندگی و فوران‌های عظیم مشخص می‌شود. درخشندگی Eta Carinae نه تنها محصول عظمت آن، بلکه ناشی از ماهیت پر آشوبش نیز هست، به گونه‌ای که شاهد خروج مقادیر قابل توجهی از جرم آن در فوران‌های تماشایی به فضای بیرونی هستیم. این رویدادها، Eta Carinae را به موضوعی برای مطالعات عمیق تبدیل کرده‌اند، چون دانشمندان همچنان به دنبال درک مکانیسم‌های محرک ناپایداری و خروجی عظیم انرژی آن هستند.

عظیم ترین ستاره با بیشترین جرم کدام است؟

ستاره UY Scuti بزرگترین ستاره شناخته شده است، اما تا اطلاع ثانوی ستاره R136a1 سنگین ترین ستاره در کل جهان به شمار می‌رود. این ستاره در ابر ماژلانی بزرگ، که تقریبا 165000 سال نوری از زمین فاصله دارد، قرار گرفته است. R136a1 عضوی از دسته نادر ستارگان «ابرغول» به حساب می‌آید و جرمی معادل 170 تا 230 برابر جرم خورشید ما دارد.

وجود چنین ستاره ای تئوری های پیشین در مورد محدودیت جرم ستارگان را به چالش می کشد و بر شرایط افراطی حاکم بر فرآیند شکل گیری و وجود ستارگان تأکید می کند. جرم خارق العاده R136a1 منجر به ایجاد یک کشش گرانشی شدید می شود که بر محیط اطراف آن تأثیر گذاشته و گوناگونی باورنکردنی پدیده های ستاره‌ای در جهان هستی را به تصویر می کشد.

کلام آخر

با توجه به جدول زیر، تصور بهتری از مقایسه خورشید ما با بزرگترین ستاره های دنیا پیدا خواهید کرد.

در دنیای پهناور و شگفت‌انگیز کیهان، ستارگان با ابهت و عظمت خود، همواره انسان را مجذوب خود کرده‌اند. در این میان، دانشمندان همواره در جستجوی یافتن بزرگترین و سنگین‌ترین ستاره‌ها بوده‌اند. در حال حاضر، عنوان بزرگترین ستاره جهان به UY Scuti تعلق دارد. این ستاره غول‌پیکر، با شعاعی 1700 برابر خورشید، به قدری بزرگ است که اگر در مرکز منظومه شمسی ما قرار می‌داشت، مدار مشتری را نیز در بر می‌گرفت.

مطالعه ستارگانی مانند UY Scuti و R136a1، دریچه‌ای نو به سوی شناخت عمیق‌تر از راز و رمزهای خلقت، فرآیندهای تولد و تکامل ستارگان و سرنوشت نهایی آن‌ها در پهنه کیهان می‌گشاید.

سوالات متداول

مطالب مرتبط:

شخصیت های رزیدنت اویل: نگاهی به 24 کاراکتر قابل بازی Resident Evil بهترین بازی های کامپیوتری 2024: با 30 عنوان جدید ۲۰۲۴ آشنا شوید تبدیل متن به ویدیو با هوش مصنوعی [10 ابزار برتر] ترسناک ترین بازی جهان: 20 تا از ترسناک ترین بازی های جهان 15 تا از بهترین مانگا های دنیا که باید قبل از مرگ بخوانید! این 12 نفر، بهترین خوانندگان زن خارجی هستند + معروف ترین خواننده های زن دنیا شیر بادام خانگی: طرز تهیه 4 مرحله ای، بهترین زمان مصرف و فواید در رژیم کتو بزرگترین دزدی از بانک: 10 مورد از بزرگترین موارد سرقت از بانک در جهان