تزیین سفره شب یلدا و نحوه سفره آرایی جذاب در شب طولانی سال

شب یلدا یا شب چله، جشنی باستانی است که در طولانی‌ترین شب سال، به امید فردایی روشن جشن گرفته می‌شود. کانون گرم خانواده‌ها گرد هم می‌آیند و کوچکترها نزد بزرگترهای خاندان ادای احترام می‌کنند. شاید مهم‌ترین جنبه جشن شب یلدا، همین دورهمی باشد که قوت و نقش کلیدی بنیان خانواده را یادآوری می‌کند.

خانواده‌های ایرانی و فرهنگ‌های همسایه که جزئی از مرز و بوم خانواده بزرگ کشور پهناور ایران بوده اند، از جمله افغانستان، تاجیکستان و آذربایجان، در آخرین شب پاییز دورهم جمع می‌شوند. شیرینی و صمیمیت این دورهمی‌های دوست داشتنی، با خوراکی‌های متنوع و انارهای سرخ، حافظ خوانی و شب نشینی دوچندان می‌شود.

در این میان، اهمیت فوق العاده تزیین سفره شب یلدا را نباید از قلم بیندازیم! یکی از الطاف این جشن، تزیین سفره شب چله با عناصر ایرانی، یادگارهای منظوم شاعران ایرانی و خوراکی‌های خوش آب و رنگ است.

می‌خواهید برای یلدای امسال سفره زیبایی تدارک ببینید، اما ایده‌ای برای سفره آرایی شب یلدا ندارید؟ با مقاله امروز نجوافکت همراه باشید تا جدیدترین تزیینات شـب یـلدا برای سال 1402 را باهم مرور کنیم.

خاستگاه شب یلدا

طنین تاریخچه شب یلدا، به آیین کهن زرتشتی در ایران باستان بازمی‌گردد. شب یلدا به عنوان طولانی ترین شب سال، جایگاه ویژه ای در فرهنگ ایرانی دارد و نماد تعادل بین روشنایی و تاریکی، خیر و شر است.

از نظر تاریخی، این دوره ای بود که مردم معتقد بودند نیروهای شیطانی در قوی‌ترین حالتشان هستند. برای همین بعد از تزیین سفره شب یلدا، تمام شب را بیدار می‌ماندند تا  طلوع خورشید از ظهور دوباره نیروی زندگی خبر دهد.

تمدن‌های باستانی، از جمله آریایی‌های هندی، ایرانی و اروپایی، دریافتند که بلافاصله پس از اولین شب زمستان، روزها به تدریج طولانی می‌شوند و شب رو به زوال می رود. این واقعه آسمانی را به نام تولد خورشید (مهر) نامیدند.

پادشاهان ایرانی، به ویژه داریوش اول، اهمیت فوق العاده ای برای شب یلدا قائل بودند. در حدود سال 502 قبل از میلاد، شب یلدا به طور رسمی به تقویم اضافه شد. واژه «یلدا» خود از زبان سریانی سرچشمه می گیرد و معنای «تولد» می‌دهد. به عبارتی، گویای مردمانی است که با تزیین سفره شب یلدا، تولد دوباره خورشید و آغاز فصلی جدید در دفتر زندگی را جشن می‌گیرند.

شب یلدا جدا از تاریخ طولانی و پیشینه جالبش، مراسم زیبایی است که در شرایط امروزی نیز قابل اجراست.

10 ایده برای طرز تزیین سفره یلدا

جشن شب چله بدون تزیین سفره شب یلدا، یک چیزی کم خواهد داشت. ما ایرانیان از زمان‌های باستان تا به امروز، تزیین زیباترین سفره شب یلدا را امری خوش یمن می‌دانیم و برای این کار سنگ تمام می‌گذاریم.

در ادامه، 10 ایده فوق العاده برای تزیین سفره شب چله را خواهیم دید. البته هیچ محدودیتی برای شما وجود ندارد! ایده‌های ما را باهم ترکیب کنید، خلاقیت به خرج بدهید و سفره آرایی شب یلدا 1402 را با سلیقه و علاقه خودتان بچینید تا با هنرتان خانواده را مسحور کنید!

1. تزیین سفره شب یلدا ساده و زیبا

یکی از پرطرفدارترین روش‌ها برای تزیین سفره شب چله، چینشی ساده، مرتب و زیباست! برای اینکه سفره شب یلدای زیبایی داشته باشید نیاز نیست حتماً کلی آیتم‌های مختلف در سفره بچینید و آن را شلوغ کنید. المان‌های یلدایی، از جمله ظرف آجیل، انار، هندوانه، دیوان حافظ و شمع را مرتب بچینید و از سادگی در عین زیبایی لذت ببرید. این ایده برای سفره آرایی شب یلدا، برای خانه بزرگترهای فامیل عالی خواهد بود.

2. استفاده از آیتم‌های سنتی

یکی از وسایلی که می‌تواند عطر و بوی ایرانی و خاطره انگیزی به سفره شب چله شما ببخشد، استفاده از ظروف زیبای مسی، چراغ‌های مدل نفتی و رومیزی ترمه است.

این ایده برای تزیین میز شب یلدا ساده و شیک، می‌تواند برای بزرگترهای فامیل هم یادآور خاطرات نوستالژیک باشد و حتی سر صحبت را باز کند. اگر از مادربزرگ‌ها بپرسید، کلی خاطره از شب‌هایی تعریف خواهند کرد که زیر نور چراغ نفتی، آنها را به صبح رسانده اند.

3. تزئین سفره شب یلدا روی میز

شاید اسمش «سفره» شب چله باشد، اما هیچ قانونی وجود ندارد که بگوید نمی‌توانید تزیین سفره شب یلدا را روی میز انجام بدهید! این گزینه برای عزیزانی که دوست دارند یک شب یلدای لوکس را کنار عزیزانشان بگذرانند و یک شام یلدایی معرکه کنار همدیگر صرف کنند، عالی خواهد بود.

به علاوه، سفره آرایی روی میز برای تزیین سفره شب یلدا برای عروس هم ایده فوق العاده ای است.

4. تزیین هندوانه برای شب یلدا

وقت هنرنمایی رسیده است! هندوانه یکی از میوه‌های خوشمزه ای است که پای ثابت شب یلدا برشمرده می‌شود. طبق عقاید نیاکان ما، هندوانه به دلیل گردی و رنگ سبزش، بیش از هر میوه دیگری که زیر آفتاب خدا به عمل می‌آید به زمین شباهت دارد. ایرانی‌ها با خوردن هندوانه در شب یلدا، از مادر زمین بابت نعمت‌ها شکرگزاری می‌کردند و معتقد بودند سرخی و شیرینی آن، عشق و بهروزی را میان خانواده‌ها شعله ور می‌کند.

پوست خوشرنگ و سفت هندوانه، این امکان را برای هم وطنان هنرمند ایجاد کرده تا روی این میوه هزار و یک ترفند برای خلق شکل‌های جذاب پیاده کنند. شما هم می‌توانید دست به چاقو ببرید و برای تزئین شب یلدا، هندوانه را به هر شکلی که دوست داشته باشید تزئین کنید. یکی از رایج‌ترین تزیینات هندوانه شب یلدا، ساخت سبد میوه است. البته هیچ محدودیتی وجود ندارد و نتیجه نهایی به خلاقیت شما بستگی خواهد داشت!

5. تزیین سفره شب یلدا با شیرینی‌های سنتی و خشکبار

خیلی از خانواده‌های ایرانی، برادران و خواهران افغانستانی، تاجیکستانی و ساکنان سایر کشورهای همسایه، شب یلدا را با شیرینی‌های محلی و سنتی، انواع آجیل و خشکبار جشن می‌گیرند. این خوراکی‌های خوشمزه و مقوی به دلیل طبع گرمی که دارند، مزاج شما عزیزان را برای گذران یک زمستان سرد آماده می‌کنند.

6. تزئین سفره شب چله با رنگ سرخ

تا جایی که می‌توانید، در جدیدترین تزیینات شب یلدا از رنگ های قرمز استفاده کنید! رنگ قرمز (که در هندوانه و انار هم وجود دارد) نماد رنگ‌های زرشکی سپیده‌دم و درخشش زندگی است.

گرمای این رنگ، شور و زندگی را به شب سرد و طولانی ما می‌آورد. با انتخاب شمع‌های سرخ و زیبا هم می‌توانید جلوه‌ای از گرمای مادر طبیعت را به سفره شب چله اضافه کنید و در سالی که از سپیده دم تا زمستان بعدی آغاز می‌شود، امید گرما و صمیمیت را داشته باشید.

7. ایده تزیین شب یلدا: کیک یلدایی

اگر عاشق قنادی و شیرینی پزی هستید، دست به کار شوید! هیچ چیز به جز خود آسمان نمی‌تواند جلوی خلاقیت و ابتکار عمل شما را بگیرد. انواع ایده‌های کیک‌های یلدایی وجود دارند که می‌توانید از آنها الهام بگیرید و کیک مخصوص خودتان را برای شب یلدا درست کنید. همه اعضای خانواده و به خصوص بچه‌ها، عاشق این ایده خواهند شد. می‌توانید از المان‌های یلدایی مانند هندوانه و انار برای تزئین کیک شب یلدا کمک بگیرید.

8. سفره یلدایی مزین به دیوان شاعران نامی

شب یلدا بدون فال حافظ و شاهنامه خوانی، یلدا نمی‌شود. حتماً یک جلد فال حافظ سر سفره یلدا داشته باشید و آن را به دست بزرگتر خانواده بسپارید تا یک فال مهمان حضرت حافظ باشید!

البته هیچ محدودیتی در انتخاب کتاب اشعار ارزشمند ایرانی وجود ندارد. می‌توانید مثنوی‌های مولانا، دیوان سعدی، رباعیات خیام و غزل‌های باباطاهر را هم به سفره یلدا اضافه کنید تا از ادبیات غنی و شیرین ایرانی لذت ببرید.

9. شیرینی‌های یلدایی

اگر دوست دارید ذوق و هنرتان در شیرینی پزی را به بهترین شکل استفاده کنید، پیشنهاد می‌کنم از ایده انواع شیرینی و کوکی‌های یلدایی غافل نشوید!

یکی از آیتم‌هایی که اخیراً در جدیدترین تزیینات شب یلدا طرفداران زیادی پیدا کرده، تزیین کوکی‌های زنجبیلی و کره‌ای با خامه مخصوص است. با قالب‌های کوکی می‎‌توانید شیرینی‌هایتان را به هر شکلی که خواستید درست کنید و جلوه ای خاص، منحصر به فرد و صد البته شیرین به سفره شب یلدا ببخشید.

10. دورهمی یلدا با مجمع‌های مسی

یکی از جذابیت‌های فرهنگ شرقی، سینی‌های بزرگ مسی به نام مجمع است که به خودی خود حس گرما و صمیمیت را بین اعضای خانواده ایجاد می‌کند. در عرف شرقی‌ها و به خصوص ایرانیان، صرف انواع غذا و خوراکی یک زمان بسیار ارزشمند به حساب می‎‌آید. به همین دلیل، اصرار و تلاش زیادی وجود دارد که همه اعضای خانواده حین صرف غذا یا شیرینی، همراه یکدیگر باشند.

اگر دوست دارید از آیتم‌های فرهنگ غنی ایران بیشتر در تزئین سفره شب یلدا بهره ببرید، می‌توانید سرو میوه و شیرینی در مجمع مسی را امتحان کنید. در همه خانه‌های قدیمی ایرانی، یک مجمع پیدا می‌شود که خاطرات حداقل دو نسل را در خودش دارد.

ترفندی برای تزئین سفره شب یلدا!

هیچ محدودیتی برای تزئین سفره‌های شب یلدا وجود ندارد… با ترکیب میوه‌های خوشرنگ، هندوانه‌های تزئین شده، انواع شیرینی و آجیل به همراه فال حافظ و شمع، هر یلدایی مبارک خواهد بود.

اما حتی با یک چای و شیرینی هم می‌توانید یلدا را جشن بگیرید! زمانی را به خاطر دارم که در دوران دانشجویی، من و یکی از هم اتاقی‌ها ناچار بودیم برای دوران امتحانات، شب یلدا را در دانشگاه بگذرانیم. اما این باعث نشد از فضای گرم و محبت آمیز خانواده و دوستان دور بمانیم! تنها چیزی که توانستیم فراهم کنیم، دو تا لیوان چای و شیرینی دم دستی از بوفه خوابگاه بود. اما با خانواده‌هایمان تماس گرفتیم، گفتیم و خندیدیم، فال حافظ گرفتیم (و گفت احتمالاً یکی از ما در امتحان پاس نمی‌شود، اما هردو پاس شدیم) و یلدایی به یاد ماندنی ساختیم.

سخن آخر

شب یلدا، آمیزه ای مسحورکننده از تاریخ، فرهنگ و شادی ملتی با تاریخ چندهزارساله است. این جشن، به عنوان چراغی از شادی و با هم بودن در دل زمستان خودنمایی می کند.

این مناسبت، بیش از طولانی ترین شب سال برای ما اهمیت دارد. جشن شب چله، تاب آوری و سازگاری فرهنگ ایرانی را گرامی می‌دارد و ما را بر آن می‌دارد که با دلی باز و روحی شاد از آینده استقبال کنیم.

یادمان باشد که یلدا زمانی است برای ارج نهادن لذت های ساده زندگی و همراهی با عزیزان. یلدا مبارک!

سؤالات متداول

مطالب مرتبط:

8 ایده برای تزیین هفت سین؛ جدیدترین مدل های تزیین سفره عید نوروز 20 فیلم سینمایی برای شب یلدا؛ لیست فیلم های سینمایی مناسب شب یلدا برترین خواننده های زن خارجی | خوش صدا ترین خواننده های زن خارجی کدامند؟ خوراکی های شب یلدا کدامند؟ آشنایی با خوراکی های شب چله بهترین مانگاها | جذاب ترین مانگاهای قرن که باید قبل از مرگ بخوانید بهترین خواننده های راک جهان | با 10 بهترین خواننده های راک خارجی آشنا شوید! بهترین انیمه های 2023 | بهترین انیمه های ۲۰۲۳ که نباید از دست بدهید بهترین بازی های کامپیوتری کدامند؟ | 15 بازی برتر PC در قرن 21