راه های جلوگیری از سرماخوردگی | چگونه از سرماخوردگی پیشگیری کنیم؟
سرماخوردگی فصل گرم و سرد نمیشناسد. هرکسی در هر فصلی ممکن است دچار سرماخوردگی شود. سرماخوردگی هیچ درمان خاص و قطعی ندارد، تنها با استراحت و مصرف مایعات فراوان و غذای مقوی میتوان فرایند بهبودی را سریعتر کرد. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است؛ با روشهای اصولی جلوگیری از سرماخوردگی میتوانید از ابتلای خود و عزیزانتان به سرماخوردگی و آنفلوانزا پیشگیری کنید. با ما در نجوافکت همراه باشید تا 10 روش عالی و مؤثر برای پیشگیری از سرماخوردگی را بررسی کنیم.
علائم سرماخوردگی چیست؟
با وجود تمام پیشرفتهایی که در عرصه پزشکی به دست آمده اند، هنوز دقیقاً مطمئن نیستیم دلیل ابتلا به سرماخوردگی چیست. بیش از 50 درصد موارد سرماخوردگی در اثر آلودگی ویروسی و به خصوص راینوویروسها رخ میدهند.
اگر هریک از علامتهای زیر را مشاهده کردید، حتماً باید به فکر پیشگیری از سرماخوردگی باشید تا این اختلال در نطفه خفه شود!
- آبریزش یا گرفتگی بینی؛
- سرفه؛
- احتقان؛
- عطسه؛
- خارش گلو؛
- درد یا فشار سینوسی؛
- و درجات تب خفیف.
10 روش عالی برای جلوگیری از سرماخوردگی
اگر احساس میکنید هریک از علائم سرماخوردگی را دارید، با رعایت 10 روش زیر میتوانید از تشدید آن جلوگیری کنید.
1. مایعات فراوان بنوشید.
طبق توصیه مرکز پیشگیری از بیماری(CDC)، نوشیدن مایعات تأثیر زیادی در جلوگیری از سرماخوردگی و بهبود علائم دارد. بدن شما برای انجام تمام عملکردهای اصلی و مبارزه با عفونتها و عوامل پاتوژن، بایستی به اندازه کافی هیدراته باشد.
اگر آب کافی دریافت نکنید ممکن است دهیدراته شوید و در نتیجه، علائم سرماخوردگی تشدید شوند. در صورت احساس سرگیجه، خشکی دهان و سردرد یا خستگی، احتمال دهیدراته بودن شما وجود دارد. پیشنهاد میشود با مصرف مایعاتی مانند چای، دمنوش، غذاهای حاوی مایعات زیاد و میوه و سبزی، آب بدن خود را تأمین کنید.
2. استراحت کافی داشته باشید.
اگر احساس میکنید در آستانه ابتلا به سرماخوردگی هستید، برای جلوگیری از ابتلا و تشدید بیماری حتماً به اندازه کافی استراحت کنید. استراحت این امکان را به بدن شما میدهد که خود را ترمیم کند و برای مبارزه بهینه با عفونت میکروبی آماده شود.
مطالعه ای در سال 2015، ارتباط بین خواب و میزان ریسک ابتلا به سرماخوردگی را با تحقیق بر روی 164 شرکت کننده سالم ارزیابی کرد. هر یک از آنها قبل از دریافت دوز راینوویروس از طریق قطره چکان بینی، یک هفته از نظر کیفیت خواب ارزیابی شدند.
مشخص شد افرادی که کمتر از 5 ساعت در شب میخوابند، 4.5 برابر بیشتر از افرادی که بیش از 7 ساعت در شب میخوابند، در معرض خطر ابتلا به سرماخوردگی قرار دارند. محققان به این نتیجه رسیدند که بین زمان خواب کوتاهتر و افزایش حساسیت به سرماخوردگی ارتباط مستقیم وجود دارد. در نتیجه، استراحت کافی و خواب شبانه مناسب یکی از بهترین راههای پیشگیری از سرماخوردگی خواهد بود!
3. استرس را مدیریت کنید.
افراد مبتلا به اختلالات مرتبط با استرس ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرماخوردگی باشند، چون استرس میتواند سیستم ایمنی بدن را به خطر بیندازد. شاید عجیب به نظر بیاید اما مدیریت استرس و اضطراب، برای جلوگیری از سرماخوردگی مؤثر خواهد بود.
یافتن راههایی برای مدیریت استرس میتواند به تقویت دفاع بدن در برابر ویروسهای سرماخوردگی و سایر عوامل بیماری زا کمک کند. برخی از نکات برای مدیریت استرس عبارتند از:
- تمرینات تنفس عمیق؛
- ذهن آگاهی و مدیتیشن؛
- دوش آب گرم قبل از خواب.
4. رژیم غذایی متعادل داشته باشید.
یک رژیم غذایی متعادل و متنوع، مواد مغذی مورد نیاز بدن برای قوی نگه داشتن سیستم ایمنی را فراهم میکند. هرجه سیستم ایمنی بدن شما قویتر باشد، بهتر میتواند با پاتوژنها مبارزه کند و همین در پیشگیری از سرماخوردگی مؤثر خواهد بود.
طبق بیانیه 2025 – 2020 منبع مورد اعتماد وزارت بهداشت و خدمات انسانی، برای جلوگیری از سرماخوردگی میتوانید موارد زیر را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
- انواع سبزیجات از همه زیر گروه ها، از جمله:
- سبزیجات سبز تیره و برگ دار
- سبزیجات قرمز و نارنجی
- سبزیجات نشاسته ای
- حبوبات
- میوه ها
- غلات، شامل حداقل 50٪ غلات کامل
- لبنیات بدون چربی یا کم چرب یا نوشیدنیهای سویا غنی شده
- انواع غذاهای غنی از پروتئین مانند:
- غذای دریایی
- گوشت لخم – گوشت کمچربی
- طیور
- تخم مرغ
- حبوبات
- آجیل و دانه ها
- محصولات سویا
- چربیهای سالم
5. برای پیشگیری از سرماخوردگی عسل بخورید.
عسل دارای اثرات آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی است که ممکن است به مبارزه با عفونتها و پیشگیری از سرماخوردگی کمک کند.
یک مطالعه در سال 2021 نشان داد که مصرف عسل نسبت به سایر درمانهای رایج در بهبود علائم عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی مؤثرتر است. ترکیبات عسل، یک لایه نازک روی غشاهای مخاطی ایجاد میکند که ممکن است به تسکین درد و التهاب گلو کمک نماید.
برای کمک به التیام گلودرد یا سرفه، میتوانید یک قاشق غذاخوری عسل را در یک فنجان آب داغ یا چای هم بزنید و نوش جان کنید. با این حال، به دلیل خطر ابتلا به عفونت نادر اما جدی به نام بوتولیسم نوزاد، عسل برای کودکان زیر 12 ماه مناسب نیست.
6. مصرف ویتامین D را افزایش دهید.
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد افرادی که سطح ویتامین D کافی دارند نسبت به افرادی که سطح ویتامین D پایینتری دارند کمتر به عفونتهای تنفسی مبتلا میشوند.
نور طبیعی خورشید به بدن در سنتز ویتامین D کمک میکند. با این حال، دریافت روزانه نور خورشید برای همه و در هر زمانی امکان پذیر نیست؛ به خصوص در فصول سرد. به علاوه امروزه بیشتر ما آپارتمان نشین هستیم و در طی روز آفتاب زیادی دریافت نمیکنیم.
اگر شما نیز در طی روز آفتاب کافی دریافت نمیکنید، میتوانید از جایگزین آن یعنی مصرف مکمل ویتامین D بهره ببرید. تأمین ویتامین D موردنیاز بدن، قدم مؤثری برای جلوگیری از سرماخوردگی خواهد بود.
محققان عرصه پزشکی توصیه میکنند که افراد 1 تا 70 ساله حداقل 15 میکروگرم منبع معتبر یا 600 واحد بین المللی ویتامین D در روز دریافت کنند. البته پیش از مصرف مکمل ویتامین D حتماً با پزشک مشورت کنید و مطمئن شوید دُز مصرفی شما، بیش از حد نیاز نباشد.
7. روی کافی مصرف کنید.
مروری بر ۱۴ مطالعه علمی در سال ۲۰۱۲، اثربخشی روی را در جلوگیری از سرماخوردگی مورد بررسی قرار داد.
این تحقیق نشان داد افرادی که مکملهای روی مصرف میکردند نسبت به افرادی که داروی پلاسیبو مصرف میکردند علائم سرماخوردگی کوتاهتری داشتند و سریعتر بهبود مییافتند. جالب اینجاست که علائم سرماخوردگی آنها به طور متوسط 1 تا 2 روز کمتر از سایرین طول کشید.
با این حال، باید توجه داشته باشید که محصولات روی میتوانند عوارض جانبی ایجاد کنند. منبع معتبر مرکز ملی سلامت مکمل و یکپارچه مؤسسه ملی بهداشت (NHICC) هشدار میدهد که استفاده از اسپری و ژلهای داخل بینی (برای رفع احتقان و گرفتگی) میتوانند باعث از دست دادن دائمی حس بویایی شوند. افزون بر آن، استفاده بیش از حد از قرصهای روی، قرصهای پاستیلی و شربت روی نیز میتواند باعث تهوع و سایر مشکلات جزئی روده شود. قبل از مصرف مکمل روی، حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.
8. ویتامین C مصرف کنید.
یک بررسی در سال 2013 بررسی کرد که آیا مصرف ویتامین C باعث کاهش بروز و پیشگیری از سرماخوردگی میشود یا خیر.
این مطالعه نشان داد که مصرف حداقل 200 میلی گرم ویتامین C در روز تأثیر زیادی برای پیشگیری از سرماخوردگی ندارد. با این حال، به نظر میرسد که مصرف ویتامین C کافی، مدت زمان علائم سرماخوردگی را به طور متوسط 8 درصد در بزرگسالان و 14 درصد در کودکان کاهش میدهد. به عبارت دیگر در صورتی که ویتامین C به اندازه کافی مصرف شود، سرماخوردگی سریعتر بهبود خواهد یافت.
بررسی بعدی منبع معتبر در سال 2018 نیز به این نتیجه رسید که مصرف ویتامین C تأثیر ناچیزی در جلوگیری از سرماخوردگی دارد.
9.دست ها را از چشم، بینی و دهان خود دور نگه دارید.
حتی اگر متوجه هم نباشید، احتمالاً صورت خود را زیاد لمس می کنید. در واقع، یک مطالعه کوچک در سال 2008 نشان داد که افراد به طور متوسط 16 بار در ساعت صورت خود را لمس می کنند. در طول فصل سرماخوردگی و آنفولانزا، این یک نه اصلی است: وقتی با یک ویروس – از طریق شخص دیگر یا سطح آلوده – در تماس هستید، اگر دستهای شما به درستی تمیز نشده باشند، همین ویروس بیماری زا میتواند وارد سیستم بدن شما شود.
ویروس ها همچنین از طریق تماس پوست به پوست مانند دست دادن پخش می شوند.بنابراین، دست ها را از صورت خود دور نگه دارید. این کار از انتقال میکروب های روی دست به غشای مخاطی (بینی و دهان) و بیمار شدن شما جلوگیری می کند.
10. سطوح وسایل خود را ضدعفونی کنید.
هر سطحی که با آن تماس دارید – گوشی همراه، کیف، لباس، سطح میز و دسته در – میتواند منبع میکروب باشد. بعد از استفاده از وسایل مختلف و به خصوص زمانی که از بیرون به خانه برمیگردید، حتماً دستان خود را بشویید.
به طور مرتب با محلول الکل ضدعفونی کننده با درصد پایین، سطوحی که با آنها زیاد سروکار دارید ضد عفونی کنید. شاید عجیب باشد اما یکی از آیتمهایی که بیشترین آلودگی را جذب میکند، گوشی همراه شماست. حتماً با استفاده از محلول مخصوص تمیزکاری وسایل الکترونیک روزانه گوشی تلفن خود را نظافت کنید. این کار نیز میتواند در جلوگیری از سرماخوردگی مفید باشد.
سخن آخر
درست است که هیچ درمانی برای سرماخوردگی وجود ندارد؛ اما میتوانید با رعایت چند نکته ساده و تغذیه مناسب و استراحت کافی، از ابتلا به سرماخوردگی جلوگیری کنید. پیشگیری همیشه آسانتر و بهتر از درمان است. در صورتی که علائم سرماخوردگی داشتید، حتماً به فکر درمان باشید.
سؤالات متداول
آیا واکسن سرماخوردگی وجود دارد؟
خیر، واکسن سرماخوردگی وجود ندارد. سرماخوردگی یک عفونت ویروسی است که توسط بیش از 200 نوع ویروس مختلف ایجاد می شود. این ویروس ها به سرعت تکثیر می شوند و به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می شوند.
واکسن ها برای محافظت در برابر عفونت هایی که توسط یک نوع ویروس خاص ایجاد می شوند، طراحی شده اند. با این حال، سرماخوردگی توسط انواع مختلفی از ویروس ها ایجاد می شود، بنابراین تولید واکسن موثر برای همه آنها دشوار است.
علاوه بر این، سرماخوردگی معمولاً یک بیماری خفیف است که به خودی خود بهبود می یابد. بنابراین، تولید واکسن برای سرماخوردگی از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست.
آیا استرس میتواند باعث سرماخوردگی شود؟
پاسخ کوتاه این است که خیر، استرس به خودی خود نمی تواند باعث سرماخوردگی شود. سرماخوردگی یک عفونت ویروسی است که توسط ویروس سرماخوردگی ایجاد می شود. با این حال، استرس می تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و در نتیجه احتمال ابتلا به سرماخوردگی را افزایش دهد.
هنگامی که تحت استرس هستید، بدن شما هورمون هایی مانند کورتیزول تولید می کند. این هورمون ها می توانند به سیستم ایمنی بدن شما آسیب برسانند و توانایی آن را در مبارزه با عفونت کاهش دهند.
علاوه بر این، استرس می تواند باعث شود که شما کمتر از خواب، غذا و مراقبت های بهداشتی مناسب برخوردار شوید. این عوامل نیز می توانند سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف کنند و در نتیجه احتمال ابتلا به سرماخوردگی را افزایش دهند.
علائم سرماخوردگی چیست؟
شایع ترین علائم سرماخوردگی عبارتند از:
آبریزش بینی یا گرفتگی بینی
گلودرد
عطسه
سرفه
خستگی
سردرد
بدن درد
مدت زمان سرماخوردگی چقدر است؟
معمولاً سرماخوردگی بین 5 تا 10 روز بهبود مییابد. اگر علائم شما بعد از این مدت زمان بهبود نیافت و تشدید شد، حتماًٌ برای معاینه دقیق به پزشک مراجعه کنید.