آیا مگالدون هنوز زنده است؟! کشف کوسه مگالودون در هاوایی!

مگالودون چیست؟

مگالودون (به انگلیسی: Megalodon) به عنوان یکی از بزرگترین شکارچیان مخوف جهان زیر آب، برای جامعه علمی جذابیت فراوانی دارد. اما این سوال نیز وجود دارد که آیا مگالودون، همان هیولای خوفناک و عظیم الجثه ای است که در فیلم‌ها می‌بینیم؟ آیا هنوز در آب‌های عمیق اقیانوسی، اثری از این جانور وجود دارد؟

خانم اما برنارد، مسئول کلکسیون فسیل آبزیان در موزه تاریخ طبیعی ملی بریتانیا، گزارشی از جدیدترین اطلاعات درباره مگالدون تهیه کرده است. این دستاوردها، حاصل از تحقیقات بر روی فسیل‌های به دست آمده از دوران میوسن (تقریباً 5 الی 23 میلیون سال پیش) تا پلیوسن (5.2 تا 5.3 میلیون سال پیش) هستند و نگاهی واقع گرایانه درباره عظیم‌ترین کوسه جهان به جامعه علمی و علاقه مندان ارائه می‌دهند.

آیا مگالودون واقعاً عظیم الجثه بود؟

کهن‎‌ترین فسیل‌های کشف شده از مگالودون (Otodus megalodon که پیشتر به نام Carcharocles megalodon شناخته می‌شد)، مربوط به 20 میلیون سال پیش می‌شوند. این کوسه عظیم تا 13 میلیون سال پس از آن، همچنان در اقیانوس‌ها جولان می‌داد و در نهایت، حدود 3.6 میلیون سال پیش منقرض شد. از این لحاظ، مگالودون احتمالاً قدمتی کمتر از خزنده عظیم باستانی، موساسور داشته است.

مگالودون نه تنها بزرگترین کوسه جهان به حساب می‌آید بلکه می‌توان این جانور را عظیم‌ترین ماهی تاریخ نیز دانست.

نام ابرکوسه عظیم با فیلم Megalodon در سال 2018، محبوبیتی انفجاری پیدا کرد. اما برخلاف هیولای بیست و چند متری که در فیلم به تصویر کشیده شد، طول مگالدون اندکی کوچکتر از این تصویر تخیلی بوده است.

طبق تخمین‌‎های موجود، این احتمال وجود دارد که طول مگالودون چیزی بین 15 الی 18 متر بوده باشد. اما همین اندازه نیز سه برابر جثه بزرگترین کوسه سفید است که تا کنون ثبت شده. شاید بتوان طول این ابرکوسه را با بزرگترین وال‌کوسه‌های امروزی مقایسه کرد که با طول 18.8 متر، رکورد دار دنیای آبزیان هستند.

البته تا به امروز، هیچ فسیلی از اسکلت کامل کوسه مگالودون به دست نیامده و تخمین‌های موجود بر اساس فسیل دندان‌های این جانور صورت گرفته اند. دندان‌های مگالدون بالغ، تا 18 سانتیمتر طول دارند. در حقیقت نام «مگالدون» به معنای «بزرگ دندان» است. با بررسی و تحقیق روی دندان‌ها، اطلاعات زیادی درباره محل زندگی، نوع تغذیه و رفتار این جانوران نیز به دست آمده‌اند.

طبق تحقیقات انجام شده در سال 2022، احتمالاً اندازه جثه مگالودون تحت تأثیر محیط زندگی آن بوده است. ابرکوسه‌هایی که در آب‌های سردتر زندگی می‌کردند، جثه بزرگتری داشتند. در پژوهش دیگری این تئوری نیز مطرح شده که احتمالاً وجود ایزوتوپ‌های اکسیژن نیز می‌توانست نقشی در افزایش چندبرابری جثه مگالدون داشته و منجر به پدیده Gigantisim یا اختلال غول پیکری شده باشد.

تغذیه ابرکوسه‌های باستانی

به گفته خانم برنارد، مگالدون با چنین دندان‌های عظیم و شیارداری بی شک گوشتخوار بوده و از ماهیان بزرگ، نهنگ‌های کوچکتر و احتمالاً سایر کوسه‌ها تغذیه می‌کرده است. هر جانداری که به این اندازه عظیم باشد، قطعاً به سراغ طعمه‌های بزرگ می‌رود. با این اوصاف، دور از ذهن نیست که تصور کنیم موجوداتی از جمله دلفین‌ها و نهنگ‌های گوژپشت هم از حمله کوسه مگالودون در امان نبوده اند.

برخی عادات غذایی مگالدون‌ها، بر اساس فسیل برجا مانده از دندان‌های این جانور قابل حدس هستند. در برخی از بقایای استخوانی کشف شده از آبزیانی مانند نهنگ‌های باستانی، اثر دندان‌های مگالدون مشاهده می‌شود. حتی در برخی نمونه‌ها، نوک شکسته دندان نیز داخل استخوان باقی مانده که حکایت از شکاری بی‌رحمانه در میلیون‌ها سال پیش دارد.

قدرت آرواره‌های مگالدون

ابرکوسه‌های پانزده میلیون سال گذشته، به ابرطعمه‌هایی مانند نهنگ‌ها نیاز داشته اند تا به بقای خود ادامه دهند. طبق تخمین‌ها، قطر آرواره‌های این کوسه چیزی حدود 2.8 متر الی 3.4 متر بوده است. این حجم به اندازه‌ای است که می‌تواند به این جانور عظیم اجازه دهد به راحتی دو نفر انسان بالغ را همزمان ببلعد.

گرداگرد این آرواره غول آسا، 276 دندان قرار داشته است. محققان همچنان درحال برآورد قدرت گزش کوسه مگالودون هستند و ناگفته مشخص است که این ابرکوسه، به احتمال زیاد یکی از قدرتمندترین شکارچیانی بوده که تا به حال در سیاره زمین وجود داشته است.

برای مقایسه، درنظر بگیرید که قدرت گزش انسان تقریباً 1,317 نیوتن اندازه گیری شده و نیروی آرواره‌های کوسه سفید، اندکی بیشتر از 18,216 نیوتن است. با توجه به اندازه دندان‌ها و حجم آرواره‎های کشف شده از مگالدون، قدرت گزش این جانور بین 108,514 تا 182,201 نیوتن (بیش از 10 برابر کوسه‌های امروزی) بوده است.

ظاهر کوسه مگالودون

در بسیاری از بازسازی‌هایی که از ظاهر مگا‌لودون صورت گرفته، ابرکوسه‌ای با ساختار فیزیکی کوسه سفید (Carcharodon carcharias) را می‌بینیم که ظاهری اندک خشن‌تر و درشت‌تر دارد. حتی در فیلم Megalodon نیز این تصویر، به عنوان ابرکوسه باستانی برای بینندگان به نمایش درآمد. اما امروزه محققان این تصویر را رد کرده اند.

طبق نسبت‌های برآورد شده با توجه به استخوان‌های آرواره و دندان‌ها، گمان می‌رود مگالودون بینی بسیار کوتاه‌تری نسبت به کوسه سفید داشته و آرواره آن نیز نسبتاً پخ و مسطح بوده است. همانند کوسه آبی، مگالدون نیز باله‌های سینه‌ای بسیار طویلی داشته که جثه عظیم و طویل آن را در آب‌های اقیانوسی به پیش ببرد.

طبق یافته‌ها و تمام چیزهایی که تا کنون درباره فسیل‌های به دست آمده می‌دانیم، این احتمال وجود دارد که جد بزرگ کوسه سفید امروزی نیز هم دوره با مگالدون بوده باشد. برخی دانشمندان تصور می‌کنند جد کوسه‌های سفید معاصر و مگالدون عظیم، حتی رقبای یکدیگر نیز بوده اند.

محل زندگی مگالودون

ابرکوسه‌های باستانی، با آب‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری در سراسر جهان خو گرفته بودند. پراکنش این جانور به حدی گسترده بوده است که به استثنای قطب جنوب، تقریباً در تمام قاره‌های دنیا فسیل‌هایی از دندان آن دیده شده اند.

خانم برنارد توضیح می‌دهد: «بسیاری از دندان‌های کوسه مگالودون که امروزه در کلکسیون داریم، در ساحل شرقی امریکای شمالی، در امتداد سواحل کارولینای شمالی، کارولینای جنوبی، فلوریدا و در کف رودخانه‌های آب شور یافت شده اند. به علاوه، تعداد زیادی هم در ساحل مکزیک و بخش‌هایی از استرالیا کشف شده اند. حتی می‌توان این فسیل‌ها را در نزدیکی انگلیس و اطراف اسکس یافت.» البته به گفته اما، کشف فسیل مگالدون در انگلیس پدیده خیلی نادری است و اگر هم کشف شود، فرسوده و بی‌کیفیت خواهد بود. حتی بعید نیست زمانی یکی از دندان‌های مگالودون در خلیج فارس نیز کشف شود.

آیا دندان‌های مگالودون کمیابند؟

تقریباً تمام فسیل‌هایی که از کوسه مگالودون برجا مانده اند، دندان‌های این ابرکوسه هستند.

کوسه‌ها در طی حیات خود، چندین مرتبه دندان‌های خود را کاملاً از دست می‌دهند و از نو، طی دو هفته دندان‌های جدید در آرواره آنها رشد می‌کند. بسته به نوع تغذیه، کوسه‌ها طی زندگی خود ممکن است تا 40 هزار دندان از دست بدهند. به عبارت دیگر، از زمانی که کوسه‌ها پا به عرصه حیات گذاشته اند، هرساله بارانی از دندان کوسه بر کف اقیانوس‌ها می‌ریزد. در این محیط، احتمال تبدیل شدن دندان‌ها به فسیل نیز فراوان خواهد بود.

دندان، سخت‌ترین بخش از اسکلت کوسه است. دندان‌های کوسه با لایه‌ای کلسیم فسفات معدنی پوشیده شده و به همین دلیل فسیلی سخت تشکیل می‌دهند. اما سایر بخش‌های اسکلت آنها از غضروف تشکیل می‌شود و به همین علت احتمال اینکه تبدیل به فسیل شود، بسیار پایین است. بافت نرم تنها در شرایط بسیار خاص، تبدیل به فسیل می‌شود. در یک مورد، استخوان مهره ستون فقرات کوسه مگالودون که به اندازه یک بشقاب 28 سانتیمتری قطر دارد نیز کشف شده است.

به گفته خانم برنارد، در پرو یک مورد فسیل بقایای جمجمه‌ای به همراه دندان و قسمت باریکی از ستون مهره مگالدون کشف گردیده اما هنوز تصاویر باکیفیتی از این نمونه منتشر نشده اند تا صحت و سقم ماجرا مشخص شود.

علت انقراض مگالودون چه بود؟

تا جایی که می‌دانیم، آخرین مگالودون تا انتهای دوره پلیوسن (2.6 میلیون سال پیش)، یعنی زمانی که سیاره زمین وارد دوره جدیدی از سرمایش جهانی شد، از بین رفت و به این ترتیب ابرکوسه باستانی منقرض شد. هنوز اطلاعات دقیقی درباره زمان مرگ آخرین مگالودون وجود ندارد، اما طبق شواهد می‌توانیم حدی بزنیم که این گونه جانوری حداقل 3.6 میلیون سال پیش از بین رفته است.

به عقیده دانشمندان، حدود یک سوم تمام جانوران آبزی (شامل بیش از 40 درصد لاک‌پشتها و 35 درصد پرندگان دریایی) در پی افت دما از بین رفتند. جمعیت گونه‌های پایه زنجیره غذایی افزایشی چندبرابری را به خود دید و در نتیجه، تعداد شکارچیان نیز تحت الشعاع قرار گرفت.

افت دمای زمین، به علت‌های مختلفی می‌توانست باعث انقراض کوسه مگالدون شده باشد.

ابرکوسه‌های بالغ، برای ادامه حیات به آب‌های گرمسیری نیاز داشتند. مشخص است که کاهش دما، محیط‌های قابل حیات برای این کوسه را محدود ساخته و جمعیت گونه‌های شکارشونده در محل زندگی مگالودون را نیز کاهش داده اند.

تصور می‌شود که محل زاد و ولد مگالودون، در نزدیکی خط ساحلی بوده است. آب‌های کم عمق ساحلی، محل مناسبی برای رشد کوسه‌های جوان بوده و از آنها در برابر شکارچیان آب‌های عمیق محافظت می‌کرده است. با این حال، با تشکیل یخ در اطراف قطب‌های زمین و افت سطح آب اقیانوس، مکان‌های امن و مناسب مگالدون های جوان نیز از بین رفته و در نتیجه، تکثیر این گونه با مشکل جدی مواجه شد. به علاوه با ظهور اولین گونه‌های کوسه سفید، رقبایی برای مگالدون پدید آمدند و رقابت شدیدی بر سر غذا درگرفت. رقابت شدید با کوسه‌های سفید نیز می‌تواند عامل دیگری برای انقراض کوسه مگالودون باشد.

داستان کشف آثار کوسه مگالودون در هاوایی!

در سال 2021 ویدیویی از یک پدر و پسر در هاوایی منتشر شد که مثل بمب در اینترنت صدا کرد و شعله تردید درباره وجود مگالودون را دوباره افروخت. در این ویدیو، پسرک به جسد یک نهنگ آبی عظیم در ساحل اشاره می‌کند که گویی از وسط به دو نیم شده و آثار گاز گرفتگی روی آن دیده می‌شود. با وایرال شدن ویدیو، کاربران ردیت و تیک تاک همگی اتفاق نظر داشتند که مقصر کار، مگالودون است.

البته متعاقب داستان «کشف جنازه نهنگ نیم خورده» در هاوایی، هیچ گزارش یا بیانیه‌ای از سوی سازمان محیط زیست منتشر نشد. مؤسسه زیست شناسی دریایی هاوایی با بررسی آثار برجا مانده روی جنازه نهنگ، احتمال حمله توسط کوسه را رد کرد. به علاوه پلیس هاوایی هم تایید کرد که در سال 2021 هیچ حمله‌ای از سمت کوسه‌ها گزارش نشده است. در نهایت داستان «نهنگ گاز زده!» به عنوان یک شوخی اینترنتی قلمداد و فراموش شد.

‌آیا مگا‌لودون هنوز وجود دارد؟

خانم برنارد در پاسخ این سوال می‌گوید: «قطعاً نه. بدون شک مگالدون طاقت بقا در آب‌های سرد عمیق را نداشته است. اگر این ابر کوسه هنوز در آب‌های گرم وجود داشت، ما بی بروبرگرد متوجه حضور آن می‌شدیم. به علاوه، آرواره‌های عظیم این شکارچی نیز آثاری بر روی جانوران آبزی بزرگ برجا می‌‌گذاشتند که با دیدن آنها، ذهن ما مستقیم به سراغ یک ابرکوسه می‌رفت.»

با توجه به محدودیت آب‌های گرمسیری در اکوسیستم امروزی و رقابت شدیدی که بین گونه‌های کوسه بزرگ وجود دارد، احتمال وجود مگالودون چیزی نزدیک به صفر است. تصور کنید اگر این ابرکوسه غول آسا هنوز وجود داشت، چه آشوب و رقابتی در سیستم‌ زیست بوم کوسه‌ها رخ می‌داد.

سخن آخر

ناگفته‌های بسیار فراوان و سوالات بی‌پاسخ بی‌شماری در ارتباط با مگالودون برجا مانده اند. شواهد موجود، برای اظهارنظرهای قطعی درباره این ابرکوسه کافی نیستند و نمی‌توان با کمال اطمینان گفت آیا مگالدون عظیم الجثه واقعاً همان هیولایی بوده است که تصور می‌شود، یا ماجرا چیز دیگریست.

دانشمندان حوزه تحقیقات بر روی موجودات آبزی و باستان شناسان زیستی، همچنان درحال بررسی شواهد و مدارک برجا مانده از این جانور باستانی هستند. شاید در آینده، از دستاوردهای دیگری رونمایی شود و جهان نکته‌های جدیدی درباره مگالودون بیاموزد.

سؤالات متداول‌

مطالب مرتبط:

بهترین فیلم های برد پیت: 35 فیلم فراموش نشدنی برد پیت شخصیت های رزیدنت اویل: نگاهی به 24 کاراکتر قابل بازی Resident Evil بهترین بازی های کامپیوتری 2024: با 30 عنوان جدید ۲۰۲۴ آشنا شوید تبدیل متن به ویدیو با هوش مصنوعی [10 ابزار برتر] ترسناک ترین بازی جهان: با 20 مورد از وحشتناک ترین بازی های تاریخ آشنا شوید 15 تا از بهترین مانگا های دنیا که باید قبل از مرگ بخوانید! این 12 نفر، بهترین خوانندگان زن خارجی هستند + معروف ترین خواننده های زن دنیا شیر بادام خانگی: طرز تهیه 4 مرحله ای، بهترین زمان مصرف و فواید در رژیم کتو