لولو خورخوره وجود دارد؟! | لولوخورخوره ها در در سراسر جهان
کمتر کسی است که دوران کودکیاش مزین به نام زیبای لولو خورخوره نباشد و شبها ترس، به سرعت زیر پتو ندویده باشد تا «لولو» او را نگیرد و نبرد. در فرهنگهای مختلف و حتی در اقوام ایرانی، داستانهای متنوعی از انواع لولوها بیان میشود. شاید جالب باشد که بدانید مردم هر کشور، با لولوهای مخصوص خودشان داستانهای تخیلی میساختند و از این حکایات ترسناک برای کنترل کردن بچههایشان استفاده میکردند!

امروز در نجوافکت نگاهی به لولو خورخورههای سراسر جهان میاندازیم و با چند هیولا که در افسانههای فولکلور ایرانی زندگی میکنند، آشنا میشویم.
لولو خورخوره در افسانههای امریکای شمالی
به لطف هالیوود، انواع و اقسام هیولاهای اسطورهای در فیلمها و انیمیشنهای امریکایی فراوان هستند. از ومپایرهای شب زی گرفته تا اسکین واکرهای مخوف، گرگینه و ماری خونین. یکی دیگر از افسانههای بوگیمن (به انگلیسی: Boogeyman) در آمریکای شمالی، مرد ساعت هفت صبح کانادایی است که به دلیل ریشه فرانسوی این اسطوره، به عنوان «بونهوم سپت هور» نیز شناخته میشود. مرد ساعت هفت، یک داستان ترسناک لولو خورخوره برای بچهها بود که والدین برای ادب کردن آنها تعریف میکردند.

داستان از این قرار است که جناب آقای ساعت هفت، یک پیرمرد مخوف بود که بچههای حرف نشنو را داخل یک کیسه میانداخت و میبرد. اگر به اتاق خواب کودکی میآمد که هنوز نخوابیده بود، او را به دام میانداخت و در نهایت همه بچهها را نوش جان میکرد.
اسکین واکر (که احتمالاً در ویدیوهای ترند و ترسناک اینستا و یوتیوب نامش به چشمتان خورده باشد) یکی دیگر از لولوخورخوره های ترسناک امریکای جنوبی است. بومیان سرخپوست و به خصوص امریکاییهای منطقه لاتین، معتقدند برخی جادوگران پلید محلی برای دست پیدا کردن به قدرتهای ماورایی، چلههای مخوفی برگزار میکنند و دست به اعمال شنیع میزنند. در نهایت، قدرت خباثت آمیزی به دست میآورند که به آنها اجازه میدهد به شکل حیوانات مختلف و به خصوص گرگ، سگ، گوزن و پرندگان شکاری دربیایند و بیبهانه، عطش خونخواریشان را فروبنشانند. جالب است بدانید در ایالت یوتا، مزرعهای وجود دارد که ادعا میشود تحت تسخیر اسکین واکرها بوده. در این مقاله، از سیر تا پیاز داستان این لولوخورخوره وحشتناک را توضیح دادهایم.

فیلم The Seven O’Clock Man Canada از سوی کاربران Digg به عنوان یک افسانه لولو خورخوره معرفی شد، اما برخی از افراد در بخش کامنتها اصرار داشتند که هرگز درباره این افسانه نشنیده اند. یکی از خوانندگان گفت: من کانادایی هستم اما هرگز درباره “مرد ساعت هفت صبح” نشنیده بودم.
به گفته دیگ، یکی دیگر از گونههای بوگیمن که در ایالات متحده زندگی میکند شیطان جرسی (Jersey Devil) است. این افسانه به طور گسترده توسط آمریکاییها شناخته نشده، اما گفته میشود که این موجود افسانه ای در اطراف جنگلهای جنوب نیوجرسی برای خودش چرخ میزند. شیطان جرسی معمولاً به عنوان یک جانور شبیه کانگورو با سر اسب و بالهای خفاشی چرمی، شاخ و چنگال توصیف میشود. روی دوتا پای عقبش راه میرود و به محض اینکه کسی را ببیند، فریاد گوشخراشی سر میدهد.

داستانی که والدین در مورد شیطان جرسی به فرزندان خود میگویند این است که او سیزدهمین فرزند ناخواسته و نفرین شده مادرش بوده و والدینش او را ترک گفتهاند، در نتیجه عذاب زیادی کشیده و در نهایت تبدیل به لولوخورخوره شده است. حتی گزارشهای زیادی از «دیدن» شیطان جرسی در پنسیلوانیا و نیوجرسی گزارش شده. ظاهراً این موجود مظنون به حمله به حیوانات و ایجاد ویرانی عمومی است.
اگر علاقه دارید که لولو خورخوره را روی صفحه جعبه جادو (یا هر نمایشگر دیگری) حی و حاضر ببینید، پیشنهاد میکنیم سری به لیست فیلمهای ترسناک ما بزنید. حتماً فیلم The Boogeyman (2023) را در صدر برنامه فیلمهایتان درنظر بگیرید!
اروپا
اکثر کشورهای اروپایی لولو خورخوره مخصوص به خود را دارند و همه آنها از نظر ظاهری منحصر به فرد اما از نظر ماهیت مشابه هستند.مثلاً “کوکو” پرتغالی، یک هیولای افسانه ای شبح مانند است که به خانه کودکان شلوغ کن میآید تا آنها را با خود ببرد. کوکو با قیافهای “وحشتناک” توصیف میشود و میتواند ظاهر یک هیولای مودار و بدون صورت به خود بگیرد.

هومبر ال ساکو اسپانیایی، به هیبت یک پیرمرد گونی به دست توصیف میشود و به شخصیتی از فولکلور اسپانیایی اشاره میکند. این موجود خیالی لولو خورخوره هم مانند آقای ساعت هفت صبح، پس از تاریک شدن هوا در خیابانها سرگردان است و به دنبال کودکان گمشده میگردد تا آنها را بگیرد و در گونی بزرگش بیندازد.
یکی از کاربران Digg اشاره کرد که اسپانیا نیز “ال کوکو” را به عنوان لولوخورخوره محلی دارد. تفاوت این است که هومبر دل ساکو، کودکان را برای اهداف ناشناخته میرباید، در حالی که کوکو درجا مینشیند و بچهها را میخورد. گریلا هم برگرفته از داستان فولکلور کریسمس ایسلندی است. او را به عنوان یک غول زن یا ترول توصیف میکنند که اشتهای زیادی به گوشت بچههای بدجنس دارد. همه را میگیرد و در یک قابلمه بزرگ میپزد تا نوش جان کند.
نسخه کرامپوس اتریشی، از لولو خورخوره فولکلور به یک شخصیت رایج در فرهنگ عامه تبدیل شده است. کرامپوس یک موجود انساننمای شاخدار است که در فصل ظهور از بچههای شیطان مراقبت میکند.

فیلم کرامپوس (در ژانر ترسناک کمدی کریسمس محصول 2015 از استودیو یونیورسال) داستان خانواده ای را روایت میکند که در روزهای قبل از کریسمس توسط این موجود تسخیر شده بودند.
آفریقا
لولو خورخوره های افریقایی با توجه به تنوع فراوان محیط زیست و جانورانی که دست کم از هیولا ندارند، فوق العاده ترسناک و متفاوت هستند. مثلاً لامیا یک هیولای کودک خوار لیبیایی است. او به عنوان یک روح شب بیدار وصف میشود که کودکان را عذاب میدهد. خانم لامیا به صورت یک موجود نیمه مار-نیمه زن با موهای بلند به تصویر کشیده شده است.

اوگاندا و زیمبابوه هر دو داستانهایی از رومپو دارند؛ یک افسانه کودکانه لولو خورخوره با سر و دهان خرگوش، گوشهای انسان، یال، بدن باریک، دم بلند، پای جلویی گورکن و پاهای عقب خرس. والدین به فرزندان خود میگویند که رومپو از اجساد انسان تغذیه میکند تا فرزندانشان را بترسانند و ادبشان کنند.
پوپوباوا نام لولوخورخوره شیطانی تانزانیاست که در جزایر سواحل شرق آفریقا زندگی میکند. پوپوباوا یک تغییر شکل دهنده (شیپ شیفتر) است که میتواند شکل حیوان یا انسان به خود بگیرد و شبها برای حمله به بزرگ و کوچک، به خانهها حمله میکند.

در اتیوپی، سومالی، سودان جنوبی و سودان، افسانه یک لولو خورخوره را برای بچهها تعریف میکنند که در طی روز شکل انسانی دارد، اما میتواند به کفتار تبدیل شود. گفته میشود این موجود مردم روستاها و بچهها را به وحشت میاندازد و نیمههای شب، خنده کفتاری عجیبش شنیده میشود.
خاورمیانه و آسیای مرکزی
نسخه دیو آذربایجان از لولو خورخوره، موجودی هیولایی در فرهنگ خاورمیانه است. تصویرهای آنها از اساطیر ایرانی آمده و با موجودات ماورایی توصیف شده در اسلام ادغام شده اند. آنها به صورت جانوری با بدنی مانند بدن انسان توصیف میشوند، اما بسیار حجیم تر هستند وشاخها و دندانهایی مانند دندان گراز دارند. داستانها میگویند که این هیولاها از طعم گوشت انسان لذت میبرند و میتوانند با استفاده از جادو به قربانیان خود کابوسهای شبانه بدهند.

فولکلور عراقی هم لولوخورخوره ساولا را دارد. این جانور، یک غول نیمه دیو نیمه جادوگر است که والدین داستانهایی را برای فرزندانشان تعریف میکنند تا ادب شوند و درست رفتار کنند. در افغانستان و ایران نیز مادر آل را به عنوان لولوخورخوره داریم. این جانور، به شکل یک زن یا سگ درمیآید و نوزادان را در گهوارهشان سلاخی میکند. یا بالا سر زنی که تازه زایمان کرده میآید، جگر او را میدزدد و به سمت نزدیکترین منبع آب فرار میکند تا سر وقت بنشیند و جگر زن بینوا را بخورد.
به همین دلیل، برای دور کردن از لولو خورخوره خانواده زن زائو به دور خود او و نوزادش «حصار» رسم میکنند و با اشیایی مانند سنجاق، قیچی، چاقو و امثالهم میکوشند آل را از او دور نگه دارند.
لولوخورخوره های محلی ایران
با وجود آثار ارزندهای مانند شاهنامه که هر ورق آن حکایت از یک موجود افسانهای دارد، نمیتوان انتظار داشت که در ایران با مجموعهای متنوع از انواع لولو خورخوره روبرو نباشیم! از اجنه و عفریتها گرفته تا جانورانی مانند دیو، دوال پا و مردآزما در فرهنگ ایرانیان جزو داستانهای لولوخورخوره به حساب میآیند.
یکی از موجودات افسانهای ترسناکی که حتی بزرگسالان نیز از آن میترسند، بختک است. بسیاری معتقدند بختک در جنگل و در سایه خانهها زندگی میکند. این لولوخورخوره خود را به روی افرادی که خوابیدهاند میاندازد تا از انرژی حیات آنها تغذیه کند. در این هنگام است که فرد از خواب میپرد اما با وجود سنگینی بختک، توان حرکت کردن ندارد. طبق حکایات اگر بختک روی کسی بیفتد و فرد تلاش کند بینی او را بگیرد و بکشد، از فلج خواب رهایی خواهد یافت.
سایر مناطق آسیا و اقیانوسیه
بونیپ، موجودی برگرفته از اساطیر بومی استرالیاست و لولو خورخوره مناطق محروم به حساب میآید. کلمه بونیپ توسط بومیان استرالیا به معنای “شیطان” یا “روح شیطانی” ترجمه شده. بونیپ موجودی آبزی است که در باتلاقها، آبگیرهای کوچک، نهرها، بستر رودخانهها و چالههای آب کمین میکند. به قول کسانی که ادعا میکنند این هیولا را دیدهاند، بونیپ شبیه به فوک با گردن دراز و سر کوچک است.

استرالیا یک موزه کامل از انواع لولو خورخوره دارد که در نیو ساوت ولز، تا دلتان بخواهد متنوع هستند. از جمجمه عجیب و غریبی که ادعا میشود متعلق به پولترگایست یک خرگوش است، تا سگهایی که میگویند شبها دزدکی وارد خانهها میشوند و زن و بچه مردم را میبلعند.
فولکلور فیلیپینی داستانهایی در مورد آسوانگ دارد که لولوخورخوره محلی به حساب میآید. این موجودات شیطانی قادر به تغییر شکل هستند و میتوانند به شکل خون آشام، جادوگر، غول و سگهای وحشی دربیایند. آسوانگها در شب بیرون میآیند و ذاتاً شرور توصیف میشوند.
مادربزرگ ببر نیز چهره مشهوری در میان جمع لولوخورخوره هاست که برای ترساندن کودکان شلوغکن در چین و تایوان استفاده میشود. این موجود به صورت ببری که به شکل مادربزرگ مبدل شده، به تصویر کشیده شده است. والدین کودکان به آنها میگویند اگر شب نخوابند، مادربزرگ ببر میآید و آنها را با خود میبرد.
آمریکای جنوبی
در برزیل از موجودی به نام کوکا، یک افسانه لولو خورخوره محلی، برای ترساندن بچهها استفاده میشود. بانو کوکا یک زن تمساحی زشت است که بچههای شیطان را میدزدد.

پیشتاکو، بولیوی و هیولای شیطان صفت کشور پرو است. پیشتاکو به عنوان یک مرد غریبه سفیدپوست خطرناک به تصویر کشیده میشود که بومیان ناآگاه را شکار میکند تا آنها را بکشد و به طرق مختلف از آنها سوء استفاده کند.
جمع بندی
در دنیای پر از عجایب و شگفتیهای امروز، هنوز هم هستند کسانی که به موجودات افسانهای مانند لولو خورخوره اعتقاد دارند. شاید این باورها ریشه در ترسهای ما از تاریکی و ناشناختهها داشته باشد. اما به یاد داشته باشیم که لولوخورخوره فقط یک داستان است و هیچ دلیلی برای ترسیدن از آن وجود ندارد.
به نظرتان کدام یک از لولو خورخورههای لیست امروز باحالتر از بقیه بود؟ در کودکی از کدام لولو بیشتر میترسیدید؟ با خیال راحت نظرتان را بنویسید، ما به هیچکس نمیگوییم!
سؤالات متداول
لولوخورخوره چیست؟
لولوخورخوره یک موجود افسانهای در فرهنگ عامه فارسی است که معمولاً به عنوان یک هیولای غولپیکر و ترسناک با دندانهای تیز و چنگالهای بلند به تصویر کشیده میشود. گفته میشود که لولوخورخورهها در غارها یا کوهها زندگی میکنند و شبها به دنبال طعمه میگردند.
منشأ لولوخورخوره چیست؟
منشأ دقیق لولوخورخوره مشخص نیست، اما احتمالاً از داستانها و افسانههای باستانی ایرانی سرچشمه گرفته است. در طول تاریخ، از لولوخورخوره به عنوان ابزاری برای ترساندن کودکان و تشویق آنها به رفتار خوب استفاده شده است.
آیا لولوخورخوره واقعاً وجود دارد؟
هیچ مدرک علمی برای اثبات وجود لولوخورخوره وجود ندارد. با این حال، بسیاری از مردم در ایران به لولوخورخوره اعتقاد دارند و داستانهای زیادی در مورد آن وجود دارد.
چرا لولوخورخوره برای کودکان ترسناک است؟
لولوخورخوره به عنوان یک موجود وحشتناک و خطرناک به تصویر کشیده میشود که میتواند کودکان را آزار دهد. این تصویر میتواند برای کودکان ترسناک باشد، به خصوص اگر آنها داستانهای مربوط به لولوخورخوره را شنیده باشند.