تاثیرگذارترین زنان ایران؛ لیست 10 بانوی موفق معاصر ایرانی

در آسمان تاریخ، تاثیرگذارترین زنان ایران مانند ستاره‌های پرفروغی درخشیدن گرفته اند. از میراث دلیرانه‌ی شاهزاده هخامنشی آرتمیس، تا نقش‌آفرینی‌های آموزشی و فرهنگی تجلی یافته در چهره‌های محبوب امروزی که به عنوان یکی از پیشگامان حقوق زنان، چشم‌انداز جدیدی را برای زنان ایران و جهان ایجاد کرده اند.  

کشور ایران در طی عمری طولانی، فراز و نشیب‌های فراوانی به خود دیده است. از ابتدای شکل گیری این مرز و بوم تا امروز، قوی ترین زنان ایرانی پا به عرصه وجود گذاشته‌اند. این بانوان سختکوش نه تنها شکلی نوین به جایگاه اجتماعی زنان بخشیده‌اند، بلکه به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت فرهنگی این سرزمین، نقش‌های تعیین کننده‌ای ایفا نموده‌اند.

در این مقاله از نجوافکت، نگاهی به حضور زن های تاثیرگذار تاریخ ایران در عرصه‌های مختلف و کوشش‌های آنها برای رشد و شکوه وطن خواهیم داشت.

آشنایی با تاثیرگذارترین زنان ایران

بدون تردید ایران امروز، به لطف دستاوردهای این شخصیت‌های بی‌نظیر توانسته است پیشرفت‌های چشم‌گیری را در حوزه‌های مختلف تجربه کند. با افتخار و احترام به میراث و جسارت زن های تاثیرگذار تاریخ ایران که جلوه‌های برجسته فرهنگ، فلسفه، علم و هنر هستند، در ادامه به معرفی 10 بانوی موفق ایرانی خواهیم پرداخت.

1. مریم میرزاخانی؛ یکی از قوی ترین زنان ایرانی در عرصه علم

کمتر کسی هست که مریم میرزاخانی را به عنوان یکی از تاثیرگذارترین زنان ایران و جهان نشناسد. میرزاخانی متولد 12 اردیبهشت 1356 در تهران بود. دوران تحصیلی او در مدارس فرزانگان استعدادهای درخشان (NODET) گذشت. در دوره راهنمایی و دبیرستان موفق به کسب مدال طلای ریاضی در المپیاد ملی ایران شد.

در سال 1994، میرزاخانی با کسب 41 امتیاز از 42 امتیاز، به عنوان قوی ترین زنان ایرانی در زمینه علوم ریاضی شناخته شد و مدال طلای المپیاد بین المللی ریاضی هنگ کنگ را کسب کرد. سال بعد در تورنتو، موفق شد امتیاز کامل را کسب کند و در المپیاد بین المللی ریاضی نیز دو مدال طلا گرفت. از 1 سپتامبر 2008، میرزاخانی به عنوان استاد ریاضیات در دانشگاه استنفورد مشغول به کار بود.

 در سال 2014، میرزاخانی به عنوان اولین زن و اولین ایرانی، موفق به دریافت مدال فیلدز، معتبرترین جایزه در ریاضیات شد. کمیته بی المللی ریاضی، تلاش‌های او در زمینه درک تقارن سطوح منحنی را ستود. موضوعات تحقیقاتی میرزاخانی مباحثی از جمله نظریه تایشمولر، هندسه هذلولی، نظریه ارگودیک و هندسه ساده را دربر می‌گیرند.

2. انوشه انصاری؛ تاثیرگذارترین زنان ایران در میان ستارگان

انوشه انصاری (متولد ۱۲ سپتامبر 1345در مشهد) بانوی مهندس ایرانی-آمریکایی و یکی از بنیانگذاران و رئیس شرکت Prodea Systems، یکی دیگر از تاثیرگذارترین زنان ایران برشمرده می‌شود. دستاوردهای تجاری قبلی او شامل خدمت به عنوان یکی از بنیانگذاران و مدیر عامل شرکت فناوری‌های مخابراتی و همکاری در معاملات 10.8 میلیون سهم از سهام Sonus می‌شود.

انوشه انصاری به عنوان یکی از زنان موفق و ثروتمند ایرانی، به سمت نایب رئیس شرکت Sonus و مدیر کل بخش جدید INtelligentIP Sonus انتصاب شد. در سال 2006، شرکت Prodea Systems را بنیانگذاری کرد و درحال حاضر نیز رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل فعلی آن است. خانم انصاری چهارمین مسافر و اولین زنی بود که به ایستگاه فضایی بین‌المللی پرواز کرد.

3. پروانه وثوق؛ مادر ترزای ایران

سال‌ها ساکنان خیابان ظفر تهران و مردم مجاور بیمارستان محک، به دیدن فولکس‌واگن بیتل پروانه وثوق عادت داشتند. این پزشک فداکار که یکی از تاثیرگذارترین زنان ایران بود، روزی چند بار از درمانگاهش در خیابان فلسطین با ماشین شخصی به بیمارستان می‌رفت تا به کودکان سرطانی سر بزند.

پروانه وثوق در سال 1334 در شهر تفرش استان مرکزی به دنیا آمد. او در سال 1342 از دانشکده پزشکی دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد و در سال 1343 برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی به آمریکا رفت. سپس در کمبریج (ماساچوست)، ایلینویز و واشنگتن تحصیل کرد و تخصص خود را در حوزه پزشکی اطفال، آنکولوژی و هماتولوژی دریافت کرد.

بانو وثوق در سال 1350 به ایران بازگشت و در کنار استاد سابقش دکتر محمد قریب، در بیمارستان کودکان مفید و مرکز طبی کودکان فعالیت پزشکی خود را آغاز کرد. همچنین دوره‌های تخصصی هماتولوژی و سرطان کودکان را در دانشکده پزشکی تهران راه اندازی نمود.

در سال 1369 و زمانی که سعیده قدس همراه سایر نیکوکاران مؤسسه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان (محک) را تأسیس کردند، وثوق یکی از اولین پزشکان داوطلب مؤسسه بود. او بخش هماتولوژی محک را راه اندازی کرد و به عنوان رئیس هیأت امنای مؤسسه انتخاب شد. این بانو از زنان موفق ایرانی با حجاب، تا آخرین روزهای عمر خود در این سمت فعال بود. دکتر وثوق همزمان در دانشکده پزشکی تهران به تدریس پرداخت و در عین حال به درمان کودکان مبتلا به سرطان ادامه داد.

4. راحله طهماسبی؛ اولین بانوی کاپیتان کشتی ایرانی

راحله طهماسبی اولین کاپیتان زن کشتی در کشور است و از همین رو، یکی از تاثیرگذارترین زنان ایران به حساب می‌آید. این بانو اولین زن ایرانی است که پس از آغاز کار دریانوردی در سال 1389 در بندرلنگه شروع به کار کرد. طهماسبی در سال 2018 به عنوان یکی از زن های تاثیرگذار تاریخ ایران برگزیده شد.

این بانو دارای مدرک کارشناسی ارشد کامپیوتر است. پس از دریافت گواهی TFT، تدریس دوره‌های آموزش دریایی را آغاز کرد و بعداً مربی مهارت‌های پیشرفته بقا در دریا شد. طهماسبی کار خود را در دریا از سال 1389 با مدرک ملوانی در بندر لنگه در جنوب ایران آغاز کرد.

طهماسبی پس از هفت سال به درجه ستوانی رسید و در همان سال نیز به عنوان دریانورد نمونه ایران انتخاب شد. او اولین خانم از قوی ترین زنان ایرانی بود که به این مقام رسید. این خانم در آوریل 2023 پس از گذراندن دوره سه ماهه فرماندهی، اولین ناخدای زن دریایی در ایران و غرب آسیا شد.

5. سیده فاطمه مقیمی؛ کارآفرین نمونه

سیده فاطمه مقیمی از جمله موفق‌ترین و تاثیرگذارترین زنان ایران در عرصه کارآفرینی به حساب می‌آید. خانم مقیمی در سال ۱۳۲۷ در تهران و در خانواده ای فرهنگی متولد شد. او قبل از انقلاب اسلامی در سال 1358 در انگلیس، در رشته مهندسی عمران فارغ التحصیل شد. سپس در مقطع دکترا در رشته مدیریت توسعه به تحصیلات خود ادامه داد. مقیمی هم اکنون مدیرعامل شرکت حمل و نقل بین المللی سدید بار است.

اگرچه خانم مقیمی اکنون به عنوان یکی از قوی ترین زنان ایرانی بیش از 30 سال تجربه در صنعت حمل و نقل و باربری دارد، اما در سال 58 به عنوان مترجم برای یک شرکت حمل و نقل بین المللی شروع به کار کرده بود. تنها چهار سال بعد، تصمیم گرفت شرکت حمل و نقل خود را راه اندازی کند.

در سال 2003، سازمان ترمینال ایران نشان «مدیر نمونه سال» را به این بانوی موفق ایرانی اعطا کرد. این بانو به مدت 13 سال، به عنوان یکی از زن های تاثیرگذار تاریخ ایران در سمت ریاست مدیریت اختلاف اتاق بازرگانی ایران خدمت رسانی نمود و در این مدت انجمن ملی اشتغال زایی زنان را هم تأسیس کرد.

در سال 2012، بانک توسعه اسلامی مستقر در عربستان، خانم مقیمی را به عنوان یکی از قدرتمندترین زنان تاریخ ایران و کارآفرین نمونه جهان اسلام معرفی نمود.

6. نسرین معظمی؛ بانوی مبتکر و محقق

نام نسرین معظمی، زیست شناس و پیشگام در فناوری سوخت‌های زیستی، بدون تردید در لیست تاثیرگذارترین زنان ایران می‌درخشد.

معظمی در سال 1344 متولد شد و در سال 1355 دکترای خود را از دانشکده پزشکی دانشگاه لاوال در کانادا دریافت کرد. او در سال 1366 مجهزترین آزمایشگاه بیوتکنولوژی را در ایران تأسیس کرد که همچنان مرکز حساس‎‌ترین تحقیقات علمی در زمینه بیولوژی به حساب می‌آید. در سال 1995 مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی خلیج فارس را در جزیره قشم در خلیج فارس راه اندازی کرد که اولین مرکز بیوتکنولوژی کاربردی دریایی ایران بود.

خانم معظمی در سال 1995 به خاطر تحقیقات برجسته‌اش نشان Chevalier de I’Ordre des Palmes Académiques را دریافت کرد. در سال 2015 به عنوان یکی از اعضای برنامه بین المللی علوم پایه یونسکو (IBSP) منصوب شد.

درحال حاضر بانو معظمی به مدت 15 سال همراه پنج تیم مهندسی در پروژه ای در جنوب استان بوشهر برای تبدیل ریزجلبک‌ها به سوخت زیستی جدید کار کرده است. قبل از آن در پروژه دیگری با هدف از بین بردن پشه‌های ناقل مالاریا از طریق عوامل بیولوژیکی به جای آفت‌کش‌های شیمیایی فعالیت داشت.

خانم معظمی به عنوان یکی از موفق‌ترین بانوان ایرانی در مقام استاد زیست شناسی دانشگاه تهران، بیش از 70 مقاله پژوهشی در مجلات علمی بین المللی به چاپ رسانده و 19 پروژه تحقیقاتی را انجام داده است.

7. مینا ترابی؛ اولین بانوی قاضی در کشور

با یکی از تاثیرگذارترین زنان ایران یعنی خانم ترابی آشنا شوید؛ اولین قاضی زن در ایران و استان لرستان. به گفته این بانو، روند اشتغال زنان در قوه قضائیه در چند سال گذشته افزایش چشمگیری داشته و حساسیت آنها در رسیدگی به برخی پرونده‌ها مفیدتر از نیروهای آقا بوده است.

همه ما بارها شنیده‌ایم که زنان نمی‌توانند قاضی خوبی باشند و حتی گاهی با آن موافق بوده‌ایم، چون معتقدیم خانم‌ها احساساتی هستند و این ممکن است بر قضاوت آنها تأثیر بگذارد. اما خانم ترابی به عنوان یکی از قوی ترین زنان ایرانی باحجاب، خلاف این امر را ثابت کرد.

با سابقه 23 ساله کار در دادگستری در سمت‌های مختلف، خانم ترابی را می‌توان یکی از قدرتمندترین زنان تاریخ ایران دانست. او همچنین از سال 1383 در مقام معاون دادستانی در لرستان خدمت نموده است.

8. لیلی گلستان؛ زن های تاثیرگذار تاریخ ایران در عرصه هنر

هنر آنلاین اخیراً از اعطای نشان نخل آکادمیک به یکی از تاثیرگذارترین زنان ایران در عرصه هنر، یعنی لیلی گلستان خبر داده است. بانو گلستان که در هنرهای مختلف دستی دارد، مدیر هنری گالری گلستان تهران نیز به شمار می‌آید. او دختر ابراهیم گلستان، نویسنده و فیلمساز برجسته و خواهر کاوه گلستان، عکاس خبری مشهور است.

خانم گلستان متولد 1323، در رشته طراحی لباس و پارچه در مدرسه ملی هنرهای تزئینی پاریس (École Nationale Supérieure des Arts Décoratifs) فارغ التحصیل شد. همچنین در کلاس‌های تاریخ هنر جهان و ادبیات فرانسه در «لاسوربن» نیز شرکت کرد.

لیلی گلستان 40 کتاب ترجمه کرده است که اکثر آنها چندین بار بازنشر شده اند. این بانو از زنان موفق و ثروتمند ایرانی، در گالری خود که در سال 1367 تأسیس شد در آشنایی بسیاری از مردم با دنیای هنر نقش به سزایی داشته است. از جمله کتاب‌های ترجمه شده به دست این بانو می‌توان به «بیگانه» اثر آلبر کامو، «زندگی در پیش رو» اثر رومن گاری و «بوی درخت گویاو» اثر پلینیو مندوزا اشاره کرد.

9. توران میرهادی؛ مادر مهدکودک‌های تهران

توران میرهادی در مقام یک معلم، نویسنده و محقق، از تاثیرگذارترین زنان ایران محسوب می‌شود که نقش بسزایی در ایجاد زمینه تعلیم و تربیت کودکان داشت. او مؤسس مدرسه فرهاد، مهدکودک و دبستان مترقی در تهران بود که منشأ بسیاری از ابداعات تربیتی بودند. خانم میرهادی همچنین یکی از بنیانگذاران شورای کتاب کودک ایران و دایره المعارف جوانان بود.

خانم میرهادی، متولد 1306 و متوفی 1395، عمر خود را صرف ایجاد روش‌هایی برای هموارسازی راه دانش نمود و از این رو به عنوان یکی از محبوب‌ترین و قوی ترین زنان ایرانی در تاریخ این کشور ماندگار خواهد شد. او از جمله افرادی بود که لازمه ساختن یک جامعه سالم و فرهیخته را آموزش خوب کودکان می‌دانست.

خانم میرهادی در کارنامه خود، تأسیس نمایشگاه‌های کتاب کودک، «شورای کتاب کودک ایران» و «موسسه پرورش فکری کودکان و نوجوانان» را نیر دارد. این بانوی از تاثیرگذارترین زنان تاریخ ایران محسوب می‌شود که خدمات و تغییرات ارزنده‌ای در نظام آموزشی ایران و همچنین در ادبیات کودک و نوجوان ایجاد نموده است.

10. آذر اندامی؛ یکی از تاثیرگذارترین زنان تاریخ پزشکی ایران

خانم آذر اندامی، بانویی زحمتکش که با تولید واکسن وبا نامش در لیست تاثیرگذارترین زنان ایران ماندگار شده است، در سال ۱۳۰۵ در رشت متولد شد و کار خود را به عنوان معلم در وزارت فرهنگ آغاز کرد.

پدر بانو اندامی پس از فارغ التحصیلی از سال نهم تحصیلات عمومی در دبیرستان فروغ رشت، او را به دانشگاه مقدماتی رشت فرستاد. او در سال 1946 از دانشسرا فارغ التحصیل شد. در سال 1346 به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و در شغل معلمی مشغول به کار شد.

در سال 1332 در آزمون ورودی دانشگاه تهران در رشته پزشکی این دانشگاه شرکت کرد و در سال 1332 در مقطع دکتری پزشکی فارغ التحصیل شد و در ابتدا به تخصص زنان و زایمان پرداخت. او برای تحصیل در رشته باکتری شناسی به انستیتو پاستور در تهران و سپس به پاریس رفت.

بیماری شبه وبا (التور)، از سال 1313 تا 1346 در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر شیوع یافته بود. دکتر آذر اندامی با انتشار چندین مقاله علمی و تلاش‌های فراوان، واکسنی علیه وبا اختراع نمود. این بیماری باکتریایی، از نوشیدن آب آلوده ناشی می‌شد و در دهه 30 افراد بسیاری را درگیر کرده بود. در آن شرایط تنها راه تزریق واکسن وبا قبل از ابتلا به بیماری بود. در آن زمان تنها مرکز تهیه واکسن در ایران انستیتو پاستور در ایران بود. با تلاش‌های این بانو از قوی ترین زنان ایرانی، همه امکانات در اختیار آزمایشگاه میکروبیولوژی قرار گرفت و مرکز شروع به فعالیت در جهت تولید واکسن وبا نمود.

خانم اندامی در 29 مرداد 1363در سن 57 سالگی در تهران درگذشت. پس از وفات آذر اندامی، فرزندش آذرمیدخت با تعهد و پشتکار قابل توجه موفق شد اتحادیه بین‌المللی ستاره‌شناسی را متقاعد کند تا یکی از حفره‌های سیاره ناهید به نام این بانو از تاثیرگذارترین زنان ایران، نامگذاری شود.

سخن آخر

شرح حال تاثیرگذارترین زنان ایران و دستاوردهای آنها، حجمی به اندازه چند کتاب می‌طلبد که در این مقاله نمی‌گنجد. این بانوان، با اراده‌ای راسخ و عزمی استوار، به نمادهایی از قدرت و مقاومت بدل شده‌اند که نور امید را در دل‌ها روشن نگه داشته‌اند. 

لیست 10 نفره از قوی ترین زنان ایرانی، تنها بخشی از داستان است. بانوان زحمتکش و موفق در عرصه‌های گوناگون علمی، هنری، ادبی و حتی در ورزش‌، مرزها را جابجا نموده و استانداردهایی را تعریف کرده‌اند که جهانیان را به تعجب واداشته است. از مریم میرزاخانی، نابغه‌ی ریاضی که جوایز بین‌المللی را به افتخار ایران آورد، تا کیمیا علیزاده، قهرمان تکواندو که با اراده‌ی آهنین خود، الهام‌بخش نسلی از ورزشکاران شده است.

هر بانو در این کشور، هر دختر، هر خواهر و هر مادر، نه تنها برای خانواده و جامعه خود، بلکه برای تمام زنان جهان به معنای واقعی کلمه قدرت و امید را به ارمغان آورده‌اند.

سؤالات متداول

مطالب مرتبط:

مجموعه ای بی ‌نظیر از بهترین فیلم های برد پیت؛ آثار فراموش نشدنی برد پیت کدامند؟ برترین خواننده های زن خارجی | خوش صدا ترین خواننده های زن خارجی کدامند؟ بهترین مانگاها | جذاب ترین مانگاهای قرن که باید قبل از مرگ بخوانید بهترین خواننده های راک جهان | با 10 بهترین خواننده های راک خارجی آشنا شوید! 10 تاثیرگذارترین زنان تاریخ | قوی ترین زنان دنیا در عرصه های مختلف بهترین بازی های کامپیوتری کدامند؟ | 15 بازی برتر PC در قرن 21 بهترین انیمه های 2023 | بهترین انیمه های ۲۰۲۳ که نباید از دست بدهید بهترین انیمه های ترسناک | 10 انیمه ترسناکی که شما را از خواب می اندازند!